مطالعه اثر احتمالی عصاره تام اندامهای هوایی گیاه phlomis coucasica در تحمل و وابستگی ناشی از مورفین در سوری

Abstract

هدف از این مطالعه،بررسی اثرات احتمالی عصاره تام اندامهای هوایی گیاه Phlomis coucasica در تحمل و وابستگی ناشی از مورفین بود.ترکیباتی از قبیل iridoid glycoside Phenolic compounds وFlavonoid از گونه های مختلف Phlomis جداسازی شده اند.برای برخی گونه های این گیاه اثر ضد دردی،ضد زخم زایی در معده و اثر آنتی اکسیدانی ذکر شده است.در مطالعه ای نیز اثر آنتاگونیستی برگیرنده های MDA درموردiridoid حاصل ازPhlomis گزارش شده است.گیرنده های NMDA در ایجاد وتحمل و وابستگی به اوپیوئیدها نقش مهمی دارند ودر حین قطع مصرف مورفین،آزاد شدن گلوتامات در لوکوس سرلئوس افزایش می یابد وتزیق گلوماتات به داخل بطن های مغز و یا در لوکوس سرلئوس درحیوانات وابسته به مورفین باعث ایجاد علائم قطع مصرف می شود.بنابراین اثرات عصاره فوق در تحمل ووابستگی ناشی از مورفین بررسی گردید.جهت بررسی تحمل به اثرات ضد دردی مورفین،گروههای مختلفی از سوی نر،1)نرمال سالین (10میلی متر به ازاء کیلوگرم داخل صفاقی)،2)مورفین (50میلی گرم به ازاء کیلوگرم داخل صفاقی)،3)حامل عصاره (سالین+DMSO به نسبت25 به 1 در حجم10 میلی گرم به ازاء کیلو گرم داخل صفاقی)و یا4)دوزهای مختلف ازعصاره گیاه ( Phlomis coucasica50و100و 200میلی گرم به ازاء کیلو گرم داخل صفاقی)رایکبار هر روز،به مدت 4 روز دریافت کردند.تجویز عصاره و یا حامی آن هر روز نیم ساعت قبل از تزریق مورفین صورت می گرفت.در روزپنجم به دنبال تجویزمورفین(9میلی گرم به ازاء کیلو گرم داخل صفاقی)با استفاده از آزمون صفحهداغ،تحمل به اثرات ضد دردی مورفین بررسی می شد.جهت ایجاد وابستگی به مورفین و بررسی اثر عصاره فوق الذکر،1)سالین و2) مورفین (50،50،و 75 میلی گرم به ازاء کیلو گرم داخل صفاقی)سه بار در روز(به ترتیب8 صبح،12ظهر،16بعد از ظهر)به مدت سه روز و دوز آخرمورفین ( 50میلی گرم به ازاء کیلوگرم داخل صفاقی)در روز چهارم ساعت 8 صبح تزریق گردید.تزریق عصاره به دو روش صورت گرفت.در روش اول حامل عصاره تام یا دوزهای فوق از عصاره در روز اول و دوم ،نیم ساعت قبل از اولین دوز مورفین تزریق شدندودر روش دوم،حامل عصاره و یا همان دوزهای فوق از عصاره روز چهارم،یک ساعت قبل از تزریق نالوکسان تزریق گردید. در هردو روش،در روز چهارم 2 ساعت بعد از آخرین دوز مورفین نالوکسان(4میلی گرم به ازاء کیلوگرم داخل صفاقی)تزریق شده و علائم وابستگی شامل پرش وایستادن روی پاها به مدت 30 دقیقه بررسی گردید.نتایج حاصل از مطالعه نشانمی دهد،تجویز عصاره تام اندامهای هوایی گیاه Phlomis coucasica با دوزهای مختلف(50و100و 200میلی گرم به ازاء کیلو گرم داخل صفاقی)به صورت معنی داری (به ترتیب با(P0.001 ,P0.001,P0.01تحمل به اثرات ضد دردیمورفین را کاهش داده است. همچنین عصاره با دوزهای فوق الذکر توانسته است به طور معنی داری میزان علائم قطع مصرف مورفین را در روش اول(به ترتیب با (P0.01,P0.05,P0.05و در روش دوم(به ترتیب با (P0.001,P0.01,P,0.01کاهش دهد.نتایج حاکی از این است که عصاره تام گیاه Phlomis coucasica احتمالا با بلوک کردن گیرنده های NMDA سبب کاهش تحمل و وایستگی به مورفین شده است.