نقش نیتریک اکسید در سیستم قلبی عروقی
Abstract
مواد آزاد شوند از اندوتلیوم عروق نقش بسیار مهمی در تنظیم لحظه به لحظه تون بسترهای عروقی مختلف ایفا می کنند. از بین این مواد (Endothelium Derived Relazing Factor)EDRF بعنوان یک شل کننده عروقی مطرح بوده است و در سالهای اخیر شناسایی آن بعنوان نیتریک اکساید (NO) اهمیت موضوع را دو چندان کرده است و مطالعات بسیار وسیع و گستردهای در مورد نقش فیزیولوژیک، پاتولوژیک و فارماکولوژیک آن در دستگاهها و اندامهای مختلف بخصوص قلب و عروق انجام گرفته است. نقش فیزیولوژیک نیتریک اکساید در قلب وعروق عبارتست از گشاد کردن عروق که باعث اثرات همودینامیک ناشی از اتساع می شود. نقش پاتولوژیک NO بسیار گسترده و پیچیده می باشد کاملا" مشخص است که NO در بسیاری از مکانیسمهای بدن نقش دارد. محرکهای مختلف می توانند در هموستاز NO تداخل ایجاد کرده و موجب افزایش و یا کاهش تولید NO شوند. هر دو حالت می تواند منجر به عواقب پاتولوژیکی شود. برای مثال شوک سپتیک مربوط به افزایش تولید NO بوده وعلائم آن مثل هیپوتانسیون شدید، کاهش پاسخ به عوامل منقبض کننده مربوط به NO می باشد. از طرف دیگر کاهش در ظرفیت تولید NO در هیپرتانسیون، آترواسکلروز و نارسایی قلبی دیده میشود. از لحاظ تئوری هر گونه دخالت فارماکولوژیکی که موجب اصلاح هموستاز NO شود اهمیت تراپوتیک دارد. برای مثال نیتریتها و نیتراتها در درمان آنژین و فشار خون و ... مصرف دارند. با وجود این اعمال اثر فارماکولوژیکی خالی از اشکال نبوده و ممکن است عوارض جانبی ناخواسته دیگر نیز داشته باشد. در حقیقت مداخلات فارماکولوژیکی برای هموستاز یک مدیاتور اندوژن مثل NO که نقش های فیزیولوژیکی زیادی در بدن دارد می تواند با عوارض جانبی همراه باشد. لذا اینگونه مداخلات باید با احتیاط فراوان همراه باشد. در حقیقت نیاز به مطالعات بالینی و آزمایشگاهی بیشتری در مورد NO ضروری است تا بتوان داروهای اختصاصی تری در ارتباط با آنزیمهای سازنده NO و ارگانهای مختلف بدن بدست آورد و بروز عوارض جانبی این قبیل داروها را به حداقل رساند از این رو گردآوری آخرین یافته های علمی در مورد نقش این مولکول کوچک ولی بسیار مهم میتواند زمینه مطالعه و پژوهش در سیتسم قلبی عروقی را آماده نماید.