بررسی دوپینگ دارویی و استفاده نابجااز برخی داروها در ورزش
Abstract
امروزه استفاده از داروها توسط وورزشکاران بعنوان مسئلهای مهم در صحنه رقابتهای ورزشی درآمده است. ورزشکاران به دلایل مختلفی ازداروها استفاده میکنند از جمله به منظور ایجاد اثرات درمانی، ایجاد حالت سرخوشی و بخاطر اثرات نیروزایی و یا پوشاندن وجود داروها در نمونههای ادراری به هنگام انجام آزمایشات داروئی. استفاده از داروها به منظور ایجاد اثرات نیروزائی و یا پوشاندن حضور سایر داروها در بدن که به دوپینگ معروف است توسط سازمانهای مختلف ورزشی ممنوع اعلام شدهاست. سرشناسترین سازمانی که در مورد دوپینگ نظارت دقیق و آمرانه دارد و قوانینی برای مقابله با آن وضع نموده است.کمیسیون بینالمللی المپیک( ( IOCMCمیباشد. این سازمان ضمن ارائه دقیقی از دوپینگ، دستجات داروئی ممنوعه و تحت کنترل در ورزش را بطور واضح تقسیمبندی نموده است. در این تقسیمبندی دستجات داروئیممنوعه عبارتند از: محرکها، استروئیدهای آنابولیزان، ضد دردهای مخدر، دیورتیکها، بتابلوکرها و هورمون رشد. ردههای دارویی تحت کنترل نیز شامل الکل، کورتیکواستروئدها، هورمون جفت انسانی، بی حسکنندههای موضعی، بتادوآگونیستها و بعضی ترکیبات از جمله ذخایر بیکربنات و فسفات میباشند. در ضمن این سازمان دوپینگ خون و دستکاری ادرار را جزو متدهای ممنوع در ورزش اعلام کرده است. محرکها نخستین موادی بودند که به منظور نیروزائی بکار رفتند. این مواد با کاهش احساس خستگی و نیز افزایش هوشیاری باعث پیشرفت کارآیی ورزش میشوند. بعضی از محرکها باعث کاهش اشتها میشوند که این حالت میتواند در برخی از رشتههای ورزشی سودمند باشد. استروئدهای آنابولیزان تحت شرایط خاص باعث افزایش حجم و قدرت عظلات میشوند. استفاده از ضد داروهای مخدر به منظور نیروزایی نمیباشد اما این ترکیبات با پوشاندن علائم درد به ورزشکار اجازه میدهند علیرغم وجود جراحت به رقابت ورزشی ادامه دهد. دیورتیکها به منظور پوشاندن وجود داروهای ممنوعه در ادرار بکار میروند. هورمون رشد نیز ممکن است به منظور ایجاد اثرات آنابولیک بکار رود اما اطلاعات کمی در این مورد وجود دارد. اریتروپویتین بخاطر افزایش تعداد گلبولهای قرمز خون بعنوان دوپینگ خون بکار میرود. الکل اثر نیروزائی ندارد اما به منظور کاهش هیجان و یا لرزش بدن قبل از مسابقات بکار میرود. اگرچه ممکن است این ترکیبات اثرات مفیدی روی کارائی ورزشی داشته باشند، با وجود این عوارض جانبی مهمی برای اکثر این ترکیبات به اثبات رسیده است. لذا به منظور حفظ سلامتی ورزشکاران و نیز بدلایل واضح اخلاقی و قانونی، مصرف این ترکیبات در رقابتهای ورزشی ممنوع اعلام شده و برای متخلفین نیز مجازاتهایی در نظر گرفته شده است.