بررسی تغییرات سطح سرمی آهن TIBC در اوردوز آهن خوراکی
Abstract
ترکیبات آهن به اشکال متنوع در بازار وجود داردو جهت اصلاح انواع مشخص از کم خونیها مخصوصا در دوران حاملگی تجویز میگردد. با این حال مصرف بی رویه و کنترل نشده اشکال مختلف آهن منجر به اضافه باری آهن می شود. سندرمهای ناشی از اضافه باری آهن به نام هموکروماتوز و هموسیدروز معروف است. در این سندرمها آهن زائد بدن در ذخائر آهن مخصوصا در بافتهای قلب، کبد، لوزالمعده و دیگر اعضا رسوب کرده و موحب نارسائی اعضاء حیاتی و احتمالا مرگ میگردد. آهن در قسمت دوازدهه، ژژونوم جذب شده و بصورت کمپلکس آهنترانسفرین در بدن حمل میشود. ظرفیت تام آهن بدن را (Total Iron Binding Capacity)TIBC می نامند غلظت آهن و TIBC سرم یک شاخص مفید در ارزیابی وضعیت آهن افراد سالم و بیشتر اختلالات می باشد. در این بررسی که با هدف مطالعه رابطه بین اضافه باری آهن و تغییرات سطح سرمی آهن و TIBC انجام گرفت، 3 گروه موش با شرایط یکسان به مدت2 ،4، 8هفته تحت رژیم حاوی آهن مازاد mg)4در روز) قرار گرفتند و نتایج بدست آمده با گروه کنترل که تحت رژیم غذائی معمولی بودند، مقایسه شد. نتایج نشان میدهد که سطح سرمی آهن در موشهایی که تحت رژیم غذائی حاوی آهن بودند افزایش معنی داری در مقایسه با گروه کنترل دارد .(P 0.05) این افزایش در سطح سرمی آهن متناسب با افزایش مدت زمان تحت رژیم غذائی موشها می باشد. در مقایسه تک تک گروهها با یکدیگر موشهایی که 8 هفته تحت رژیم غذائی حاوی آهن مازاد بودند نسبت به موشهایی که 4 هفته و نیز 2 هفته تحت این رژیم غذائی بودند اختلاف معنی داری نداشتند و نیز بین موشهایی که 4 هفته تحت رژیم غذائی حاوی آهن مازاد بودند و موشهایی که فقط 2 هفته این رژیم غذائی را دریافت کردهبودند اختلاف معنی داری مشاهده نشد (P 0.05) همچنین سطح سرمی TIBC در موشهایی که تحت رژیم غذائی حاوی آهن بودند در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری نشان نمی دهد ( P 0.05) و در مقایسه تک تک گروهها با یکدیگر نیز افزایش معنی داری مشاهده نشد.(P 0.05) با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه و مطالعات انجام شده توسط سایر پژوهشگران، پیشنهاد میشود که به منظور جلوگیری از اضافه باری آهن و نشست نا خواسته آهن مازاد در بافتهای ذخیره کننده، اولا از مصرف بی رویه و بدون نظارت آهن بطور جدی خودداری گردد ثانیا قبل از مبادرت به هر گونه درمان کمبود آهن، نسبت به اندازه گیری سطح سرمی آهن و TIBC مبادرت می گردد کما اینکه برای کنترل اصلاح کم خونی فقر آهن نیز بایستی در طول درمان، نسبت به بررسی غلظت سرمی آهن TIBC توجه کافی داشت.