بررسی و اندازه گیری غلظت سرمی فریتین در اوردوز خوراکی آهن

Abstract

ترکیبات آهن به اشکال متنوع در بازار وجود دارد و جهت اصلاح انواع مشخصی از کم خونی ها مخصوصا" در دوران حاملگی تجویز می گردد. با این حال مصرف بی رویه و کنترل نشده اشکال مختلف آهن منجر به اضافه باری آهن می شود. سندرومهای ناشی از اضافه باری آهن به نام هموکرماتوز و هموسیدروز معروف است.دراین سندرومها آهن زائد بدن در ذخایر آهن مخصوصا" در بافتهای قلب، کبد، لوزالمعده و دیگر اعضاء رسوب کرده و موجب نارسایی اعضاء حیاتی واحتمالا" مرگ می گردد. آهن در قسمت دوازدهه و ژژنوم جذب شده و به صورت کمپلکس آهنترانسفرین، در بدن حمل می شود. آهن اضافی در بدن بصورت فریتین یا هموسیدرین، ذخیره می شود. غلظت فریتین سرم با ذخایر سلولی آهن ارتباط داشته یک شاخص مفید از ذخیره آن در کل بدن افراد سالم و بیشتر اختلالات می باشد بطوریکه تغیرات میزان آهن قسمتهای مختلف بدن بر غلظت فریتین پلاسما اثر می گذارد. در این بررسی که با هدف مطالعه رابطه بین اضافه باری آهن و تغییرات سطح سرمی فریتین انجام گرفت. 3 گروه موش با شرایط یکسان به مدت2 ، 4 و 8 هفته تحت رژیم غذایی حاوی آهن مازاد mg 4در روز قرار گرفتند و نتایج بدست آمده از گروه کنترل که تحت رژیم غذایی معمولی بودند مقایسه شد. نتایج این بررسی نشان می دهد که سطح سرمی فریتین در موشهایی که تحت رژیم غذایی حاوی آهن بودند افزاش معنی داری در مقایسه با گروه کنترل دارد P0/05 این افزایش در سطح سرمی فریتین متناسب با افزایش مدت زمان تحت رژیم غذایی موشها می باشد. در مقایسه تک تک گروهها با یکدیگر موشهایی که 8 هفته تحت رژیم غذایی حاوی آهن مازاد بودند نسبت به موشهایی که چهار هفته تحت این رژیم غذایی بودند اختلاف معنی داری نداشتند. و نیز بین موشهایی که چهار هفته تحت رژیم غذایی حاوی آهن مازاد بودند و موشهایی که فقط دو هفته این رژیم غذایی را دریافت کرده بودند اختلاف معنی داری مشاهده نشد . افزایش در سطح سرمی فریتین را می توان بیشتر مربوط به افزایش سنتز فریتین به خاطر افزایش آهن در بافت دانست. با توجه به این مطالعه و مطالعات انجام شده توسط پژوهشگران دیگر پیشنهاد می شود تجویز اشکال مختلف آهن با احتیاط و کنترل های لازم انجام شود.