نگرش و آگاهی پرسنل درمانی شاغل در ICU بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تبریز نسبت به اهدای عضو

Abstract

تعداد پیوند اعضا در ایران به دلیل کمبود اعضاء قابل پیوند بسیار پایین تر از اروپا و آمریکا بوده و هر سال هزاران نفر جان خود را به این علت از دست می دهند. این در حالی است که همه روزه با مواردی از مرگ مغزی مواجه می شویم، که اعضای بدن این بیماران مرگ مغزی می تواند نجات بخش زندگی بیماران نیازمند باشد. هدف از این مطالعه، بررسی میزان نگرش و آگاهی پرسنل درمانی شاغل در ICU نسبت به اهدا عضو می باشد.روش کار: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 353 کارمند درمانی شاغل در ICU بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال های 95-1394 وارد مطالعه شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه 2 قسمتی استفاده گردید. قسمت اول پرسشنامه مربوط به بررسی خصوصیات دموگرافیکی و قسمت دوم شامل 25 سوال بسته و باز مربوط به تعیین نگرش افراد تحت بررسی نسبت به اهدای عضو در موارد مرگ مغزی بود. کارایی و روایایی پرسشنامه با بازنگری اعضاء هیئت علمی دانشگاه، بخش های طب اورژانس و ICU مورد تایید قرار گرفت.نتایج: از تعداد 353 شرکت کننده %2/72 پرستار، %2/21 کمک پرستار و %6/6 پرسنل غیر درمانی بخش مراقبت های ویژه بودند. جنس، سن و وضعیت تاهل شرکت کنند گان ارتباط و تاثیر معنی داری در میزان آگاهی آن ها از مقوله اهدا عضو نداشت. شایع ترین دلایل برای عدم موافقت پرسنل برای اهدای عضو به ترتیب اعتقادات مذهبی، ترس از جراحی و قطع عضو بدن بود. تقریبا 30 درصد از پرسنل مخالف اهدای عضو، با پیوند عضو به عنوان یک گیرنده عضو نیز مخالف بودند. تجربه شخصی قبلی با فرآیند اهدا و پیوند ارتباط معنی داری با پذیرش این مقوله در مقایسه با کسانی داشت که فاقد این تجربه بودند (%87 در مقابل %75 با P < 0.001). پرستاران میزان پذیرش بیشتری در مورد اهدا عضو نسبت به کمک پرستاران و پرسنل غیر درمانی داشتند (%82 در مقابل %70 و %68 با P < 0.001). ارتباط معنی داری بین عدم اهمیت قطع عضو پس از اهدا و موافقت به اهدا عضو وجود داشت (%77 در مقابل %51 با P < 0.001). از نظر مسائل دینی اعتقاد به همراهی و موافقت دین با مسئله اهدا عضو برتری معنی داری نسبت به اعتقاد به مخالفت دین با این موضوع بود (%80 در مقابل %54 با P < 0.001). پرستاران با درک و اطلاعات بهتر از مسئله مرگ مغزی، نگرش مطلوب تری در مورد اهدا عضو نسبت به افراد با آگاهی و درک کمتر داشتند (%78 در مقابل %65 با P < 0.001). پرستاران با سابقه شرکت و همراهی در فعالیتهای اجتماعی، نگرش مطلوبتری در مورد اهدا عضو نسبت به افراد با ارتباطات کم و عدم تمایل به شرکت در فعالیت های اجتماعی داشتند (%81 در مقابل %67 با P < 0.001). , Background and objectives: Number of organ transplants in Iran is much lower than the US and Europe due to shortage of transplantable organs leading to loss thousands of lives annually. This happens while every day several cases of brain deaths occur which their organs can save patients in need. This study aims to evaluate the attitude and awareness of ICU personnel toward organ transplant.Method: In this observational, analytic, cross-sectional study 353 of ICU personal working in hospitals under the supervision of Tabriz medical sciences university entered the survey by an easy sampling method. A 2-part questionnaire was used to gather data. First part comprised demographic data and the second had open and closed questions planned to assess the attitude of those surveyed toward organ transplant in cases of brain death. Reliability and authenticity of the questionnaire were validated by the scientific boards of the university, the emergency and the ICU departments.Results: Of 353 participants, 72.2% were nurses, 21.2% nurse assistants, and 6.6% non-nurse staff. Gender, age and marital status of respondents had no significant relationship with their awareness of organ donation issue. The commonest reasons for disagreement to donate organs in order of prevalence were religious beliefs, fear of surgery and organ excision. Approximately 30% were organ reception. Personal experience with organ donation and transplantation process had a statistically significant positive effect on its acceptance (87% in those having such experience versus 75% in those without; P<0.001). Nurses had a higher acceptance rate compared with nurse assistants and non-therapeutical staff (82% versus 70% and 68%, P<0.001). There was a significant direct relationship between considering post-mortem organ excision as unimportant and agreement to organ donation (77% versus 51%, P<0.001). Regarding religious issues, belief in compliance of organ donation with religion had a statistically significant superiority on the belief considering this practice against religion (80% versus 54%, P<0.001). Nurses with better understanding and knowledge of organ donation had more favorable attitude toward such issue (78% versus 65%, P<0.001). Nurses with more social engagement had a more positive attitude than those reluctant to such activities (81% versus 67%, P<0.001).