| dc.contributor.author | هادوی فر, سپیده | |
| dc.date.accessioned | 2025-06-07T06:11:54Z | |
| dc.date.available | 2025-06-07T06:11:54Z | |
| dc.date.issued | 1403 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://dspace.tbzmed.ac.ir:443/xmlui/handle/123456789/72457 | |
| dc.description.abstract | چکیده
بسته‌بندی فعال و هوشمند نسل جدیدی از فناوری‌های بسته‌بندی است که به افزایش ماندگاری و حفظ کیفیت مواد غذایی کمک می‌کند. بسته‌بندی فعال شامل موادی است که با محیط داخلی بسته تعامل داشته و ویژگی‌هایی مانند جذب اکسیژن یا رهاسازی ترکیبات ضدمیکروبی دارد. بسته‌بندی هوشمند توانایی پایش شرایط داخلی بسته بندی را داشته و از حسگرها و نشانگرها برای نمایش تازگی محصول استفاده می‌کند. استفاده از نانومواد زیست‌سازگار در این بسته‌بندی‌ها باعث بهبود عملکرد آن‌ها شده است. این فناوری‌ها نقش مهمی در کاهش ضایعات غذایی و افزایش ایمنی مصرف‌کننده دارند.
هدف: هدف از این مطالعه بررسی کاربرد بسته بندی کیتوزان/ ایزوله پروتئین سویا حاوی نانوذرات سبز و آنتوسیانین های مشتق شده از پوست پسته (exopericarp) جهت افزایش ماندگاری ماهی قزل آلا رنگین کمان می باشد.
روش کار و مواد: ابتدا بیوپلیمر بر پایه کیتوزان/ایزوله پروتئین سویا حاوی نانوذرات سبز به روش هیدروترمال یک مرحله ای و عصاره گیری آنتوسیانین ها از پوسته پسته تولید شد. سپس فیلم های تولید شده(کیتوزان، کیتوزان/ایزوله پروتئین سویا، کیتوزان/ایزوله پروتئین سویا/آنتوسیانین، کیتوزان/ایزوله پروتئین سویا/آنتوسیانین/کربن دات) تحت آزمون های مکانیکی، SEM، FTIR، XRD و TGA قرار گرفتند. در نهایت تاثیر فیلم های تولید شده بر روی افزایش ماندگاری ماهی قزل آلا رنگین کمان مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد که فیلم‌ها دارای محافظت % 100 در برابر اشعه ماوراء بنفش و فعالیت ضدباکتریایی قابل توجهی در برابر سویه‌های لیستریا مونوسیتوژنز (42/21 میلی‌متر)، استافیلوکوکوس اورئوس (64/18 میلی‌متر)، ویبریو کلرا (73/16میلی‌متر) و سودوموناس آئروژینوزا (62/15میلی‌متر) هستند. همچنین این فیلم‌ها خاصیت آنتی‌اکسیدانی چشمگیری از خود نشان دادند (DPPH : % 3/82 و ABTS : % 6/90) و به pH 2 تا 12 و آمونیاک فرار پاسخ‌های رنگی قابل تشخیص ارائه دادند. افزودن کربن دات و آنتوسیانین به ماتریس فیلم‌های کیتوزان/ پروتئین سویا، باعث بهبود قابل‌توجه خواص فیزیکی- مکانیکی و کاهش آبدوستی شد. ضخامت فیلم‌ها در محدوده 00/69 تا 60/81 میکرومتر متغیر بود. بررسی زاویه تماس نشان داد که فیلم کیتوزان خالص، آبدوست است، در حالی که افزودن کربن دات و آنتوسیانین زاویه تماس را افزایش داده و موجب افزایش آب‌گریزی شد. افزودن ایزوله پروتئین سویا به فیلم‌های کیتوزان باعث کاهش نفوذپذیری بخار آب (WVP)، میزان رطوبت (MC) و جذب آب (SI) شد، اما حل پذیری در آب (WS) را افزایش داد. در مقابل، ترکیب کربن دات و آنتوسیانین در فیلم‌های کیتوزان / ایزوله پروتئین سویا منجر به کاهش معنی‌دارWVP، MC، SI، و WS شد. همچنین، فیلم کیتوزان خالص دارای استحکام کششی (TS) برابر با 35/65MPa ، و (EAB) معادل %25/13 بود که نشان‌دهنده سفتی و شکنندگی بالا بود. افزودن ایزوله پروتئین سویا استحکام کششی را افزایش، اما انعطاف‌پذیری را کاهش داد، در حالی که ترکیب کربن دات و آنتوسیانین باعث کاهش استحکام کششی و افزایش معنی‌دار انعطاف‌پذیری شد. بررسی شفافیت نشان داد که فیلم‌های کیتوزان و کیتوزان / ایزوله پروتئین سویا بیشترین شفافیت (~42/27و ~68/25) را داشتند، اما افزودن کربن دات و آنتوسیانین به این فیلم‌ها باعث کاهش معنی‌دار شفافیت (~76/24 و ~41/23 ) شد. نتایج آزمایش بسته بندی نشان داد که فیلم‌ها در سناریوی هوشمند، تغییر رنگ از صورتی روشن (ماهی تازه) به زرد/ قهوه‌ای (ماهی فاسد) را نشان می‌دهند و در سناریوی فعال، توانایی افزایش ماندگاری ماهی تا 12 روز در دمای 4 درجه سانتی‌گراد را دارند. این ویژگی‌ها، همراه با قابلیت کاهش ضایعات غذایی و بهبود کیفیت و ایمنی محصولات غذایی، فیلم کیتوزان/ایزوله پروتئین سویا/آنتوسیانین/کربن دات را به گزینه‌ای بسیار امیدوارکننده برای کاربردهای بسته‌بندی هوشمند و فعال در صنایع غذایی تبدیل کرده است.
نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که فیلم‌های پلیمری فعال و هوشمند مبتنی بر کیتوزان و ایزوله پروتئین سویا با افزودن آنتوسیانین‌ها و کربن دات سنتز شده از پوست پسته بنفش، خواص فیزیکی و مکانیکی بهبود یافته‌ای مانند استحکام کششی و انعطاف‌پذیری را نشان دادند. این فیلم‌ها دارای ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی، ضدباکتریایی و محافظت 100% در برابر اشعه ماوراء بنفش هستند. همچنین، توانایی تشخیص تغییرات کیفیت غذا از طریق تغییر رنگ به‌عنوان یک سیستم هوشمند و فعال، امکان استفاده از این فیلم‌ها در بسته‌بندی مواد غذایی را فراهم می‌کند. در نهایت، این فیلم‌ها قادر به افزایش ماندگاری و کاهش ضایعات غذایی در صنایع بسته‌بندی مواد غذایی هستند.
کلمات کلیدی: بسته بندی هوشمند و فعال،کیتوزان، عصاره پوست پسته، نانوذرات سبز، کربن دات | en_US |
| dc.language.iso | fa | en_US |
| dc.publisher | دانشگاه علوم پژشکی تبریز/ دانشکده تغذیه وعلوم غذایی | en_US |
| dc.subject | بسته بندی هوشمند | en_US |
| dc.subject | فعال | en_US |
| dc.subject | کیتوزان | en_US |
| dc.subject | عصاره پوست پسته | en_US |
| dc.subject | کربن دات | en_US |
| dc.subject | نانوذرات سبز | en_US |
| dc.title | بررسی کاربرد بسته بندی کیتوزان/ ایزوله پروتئین سویا حاوی نانوذرات سبز و آنتوسیانین های مشتق شده از پوست پسته(exopericarp) جهت افزایش ماندگاری ماهی قزل آلا رنگین کمان | en_US |
| dc.type | Thesis | en_US |
| dc.contributor.supervisor | احسانی, علی | |
| dc.identifier.docno | 111139 | en_US |
| dc.identifier.callno | 371/ت/آ | en_US |
| dc.description.discipline | بهداشت وایمنی موادغذایی | en_US |
| dc.description.degree | کارشناسی ارشد | en_US |
