تجارب استفاده کنندگان از فناوری های نوین ترک سیگار: یک مطالعه ترکیبی موازی همگرا

Abstract

چکیده پژوهش مقدمه: رشد روزافزون تقاضا برای درمان های ایمن تر و غیرتهاجمی با عوارض کمتر منجر به افزایش تقاضا برای استفاده از فناوری های نوین در ترک سیگار شده است. درک بهتر تجارب استفاده کنندگان از فناوری های ترک سیگار در توسعه فناوری های ترک سیگار می تواند کمک کننده باشد. این مطالعه با هدف تعیین و تبیین تجارب استفاده کنندگان از فناوری های ترک سیگار انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه ترکیبی موازی-همگرا در دو فاز کمی و کیفی انجام شد. در فاز کمی یک مطالعه توصیفی با حجم نمونه 400 نفر انجام گرفت. در این فاز، شرکت کنندگان به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی از مراجعین به به کلينيک هاي مبتني بر فناوري های تحریک غیرتهاجمی ترک سيگار انتخاب و داده ها از طریق پرسشنامه های مشخصات فردی-اجتماعی، تاریخچه مصرف سیگار، چالش های ترک سیگار و ترجیحات نسبت به فناوری های هوشمند ترک سیگار جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی استفاده شد. در فاز کیفی، 25 نفر از استفاده کنندگان فناوری ها از شهرهای تهران، تبریز و کرج به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله¬برفی انتخاب شدند. در این فاز جمع‌آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های فردی عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شد. آنالیز داده ها با روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قراردادی انجام گرفت. برای ترکیب داده های کمی و کیفی از استراتژی ادغام (Merging) و مدل همگرا (Convergence Model) استفاده شد. یافته های پژوهش: سن شروع مصرف سیگار 17/14 با انحراف معیار 84/4 (محدوده سنی 32-5 سالگی) بود. به طور متوسط در 17 سالگی (در محدوده سنی 33-10 سالگی) مصرف روزانه سیگار را شروع کرده بودند. به متوسط 22 سال (در محدوده 54-4 سال) به صورت روزانه سیگار مصرف می کردند و بیش از 6 بار اقدام به ترک سیگار کرده بودند. در فاز کیفی طبقه "شروع و تداوم مصرف سیگار" شامل ده زیر طبقه (احساس آرامش، فشار اجتماعی و دوستان، مشکلات خانوادگی، وجود فرد سیگاری در خانواده، عادت، لذت، وابستگی، کنجکاوی و ضعف شناخت سیگار) بود. یکی از طبقات اصلی در رابطه با تجارب استفاده کنندگان از فناوری ها، "تغییرات پس از استفاده از فناوری" بود که شامل هفت زیرطبقه (تغییرات مثبت جسمی، کاهش وسوسه سیگار، تاب-آوری بیشتر در حل مسائل زندگی، خودباوری در انجام موفق کارها، جذاب نبودن مصرف سیگار، احساس رضایت از زندگی بدون سیگار و تغییر در روابط خانوادگی و اجتماعی) بود. نتایج کمی نشان داد که 5/75 درصد از شرکت‌کنندگان ترس از عوارض جانبی را به عنوان یک چالش اصلی رتبه‌بندی کردند و آن را به مهم‌ترین مسئله تبدیل کردند. داده های کیفی نیز این چالش را به عنوان چالش اصلی در ترک سیگار برجسته کردند. 242 نفر (5/60 درصد) شرکت‌کننده ترس از شکست را یکی از چالش‌های اصلی اعلام کردند. داده های کیفی نشان داد که این اغلب از تلاش های ناموفق قبلی برای ترک نشات می گیرد. احساس از دست دادن سیگار یکی از چالش های اصلی در 129 شرکت کننده (2/32 درصد) بود که نشان دهنده وابستگی عاطفی عمیق به سیگار بود. در حالی که نگرانی در مورد هزینه استفاده از این فناوری یکی از چالش‌های اصلی 76 نفر (0/19 درصد) از شرکت‌کنندگان بود، داده‌های کیفی دیدگاه متفاوتی را ارائه کردند، با برخی از شرکت‌کنندگان که هزینه بالای ترک سیگار را در مقابل پس‌اندازهای احتمالی آینده ناشی از نخریدن سیگار ارزیابی کردند. . ترس از عود، چالش قابل توجهی بود که در داده‌های کیفی شناسایی شد و بر اهمیت مدیریت محرک‌ها و محیط‌ها در طول فرآیند توقف تاکید داشت. نتايج فاز کمي نشان داد که بيشترين ترجيح مربوط به پوشيدن و استفاده از ساعت هوشمند ترک سيگار، برنامه هاي تعاملي تلفن همراه و استفاده از برنامه ها و فناوري هاي هوشمند تلفن همراه بوده است. در فاز کيفي هشت زیرطبقه اثربخشي و کارآیی بالا، مديريت بهتر فرآيند ترک، فناوري های شخصي-سازي شده، فناوري های ایمن و بدون عارضه، جذابیت و طراحی نوآورانه فناوری‌های ترک سیگار، مبنای علمی، اپليکيشن هاي موبايل و دستگاه هاي هوشمند مانيتورينگ ترک سيگار استخراج شدند. با ترکیب و ادغام نتایج کمی و کیفی، می‌توان نتیجه گرفت که کاربران ببيشتر به دنبال فناوري هاي پوشيدني و اپليکيشن هاي تعاملي موبايل هستند. نتیجه گیری: ترکیب داده‌های کمی و کیفی نشان می‌دهد که مصرف سیگار در میان شرکت‌کنندگان تحت تأثیر تعامل پیچیده‌ای از عوامل اجتماعی، خانوادگی، روانی و محیطی است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که فناوری‌های تحریک غیرتهاجمی می‌توانند تأثیر مثبتی بر کاهش وسوسه و هوس، افزایش مقاومت در برابر محرک‌های سیگار و اصلاح رفتارهای سیگارکشیدن داشته باشند و به عنوان ابزارهای مؤثر همراه با درمان‌های دیگر برای بهبود نتایج و کمک به ایجاد مکانیسم‌های مقابله‌ای برای مقابله با هوس‌ها و علائم ترک استفاده شوند. نتايج اين مطالعه مي تواند به توسعه‌دهندگان فناوری‌های ترک سیگار کمک کند تا بر اساس نیازها و ترجیحات کاربران، به طراحی و بهبود ابزارهای خود بپردازند تا اثربخشی و مقبولیت آن‌ها را افزایش دهند.