تخمین کمی و کیفی فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان¬های خصوصی و دولتی با استفاده از روش¬های یادگیری ماشین

Abstract

مقدمه و اهمیت موضوع : ایمنی بیمار جزء حیاتی سیستم¬های مراقبت¬های بهداشتی و یک نگرانی جهانی است. به طوری که بسیاری از بیماران در اثر اشتباهات پزشکی در معرض خطر آسیب قرار می¬گیرند. ضرورت حفظ ایمنی بیمار ایجاد و ترویج فرهنگ ایمنی بیمار است و برای انجام این امر باید فرهنگ ایمنی بیمار مورد ارزیابی قرار گیرد. لذا در این مطالعه فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان¬های کشور (اعم از دولتی و خصوصی) مورد ارزیابی قرار گرفته است. مواد و روش¬کار : در این مطالعه فرهنگ ایمنی بیمار با استفاده از پرسشنامه HSOPSC مورد ارزیابی قرار گرفت. برای برآورد حجم نمونه از روش نمونه گیری خوشه¬ای و سپس طبقه¬ای استفاده شد و تعداد آن 767 نفر به دست آمد. سپس برای ارزیابی داده¬های کیفی از الگوریتم شبکه عصبی و الگوریتم درخت تصمیم و برای ارزیابی کمی داده¬ها از الگوریتم جنگل تصادفی و رگرسیون خطی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار SPSS و جهت بررسی کمی و کیفی داده¬ها از نرم Orange Data Mining version 3 استفاده شد. یافته¬ها : نمره فرهنگ ایمنی در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی به ترتیب 99/41 درصد 96/40 درصد به دست آمد و تفاوت معناداری با همدیگر از نظر ابعاد موثر فرهنگ ایمنی نداشتند. به طور کلی، میانگین فرهنگ ایمنی در بیمارستان¬های دولتی بیشتر از بیمارستان¬های خصوصی بود. همچنین فرهنگ ایمنی بیمار رابطه مستقیمی با سطح تحصیلات، سابقه کار، جنسیت، درآمد و موقعیت سازمانی دارد. آنالیز داده¬ها با الگوریتم¬های داده کاوی مانند درخت تصمیم و شبکه عصبی نشان داد، ابعادی که بیشترین تاثیر را در فرهنگ ایمنی بیمار دارند به ترتیب اولویت شامل: بعد بازخورد و ارتباط در مورد خطا، یادگیری سازمانی و بهبود مستمر و پشتیبانی مدیریت برای ایمنی بیمار هستند. از میان خصوصیات دموگرافیک سن، سابقه کار، میزان درآمد، سطح تحصیلات و پست سازمانی از جمله عوامل تاثیرگذار در فرهنگ ایمنی بیمار بودند. نتیجه‌گیری : طبق نتایج به دست آمده، وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان¬های بررسی شده در وضعیت نامطلوب قرار دارد. پیشنهاد می¬گردد با توجه به تفاوت¬های معناداری که بین متغیرهای سابقه کار و تحصیلات و پست سازمانی مشاهده شد، از طریق آموزش و تخصیص منابع، فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان¬ها ارتقاء داده شود. با توجه به اهمیت فرهنگ ایمنی بیمار در پیشگیری از حوادث و کاهش صدمات، نتایج مطالعه حاضر و مدل¬های ارائه شده می¬تواند در پیش بینی فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان¬ها به کار رود. با توجه به محدودیت‌های مطالعه حاضر از جمله محدود بودن منطقه مورد مطالعه به شهر تبریز و زمان همه‌گیری کرونا و تأثیر این عوامل بر داده‌های جمع‌آوری‌شده، تحقیقات بیشتری در زمینه فرهنگ ایمنی بیمار توصیه می‌شود.

کلمات کلیدی: ایمنی بیمار، بیمارستان خصوصی، بیمارستان دولتی، HSOPSC ( بررسی بیمارستانی در مورد فرهنگ ایمنی بیمار)، یادگیری ماشین، الگوریتم شبکه عصبی، الگوریتم درخت تصمیم، رگرسیون خطی، جنگل تصادفی