بررسی رابطه زمان عمل جراحی بهنگام رفع فشار وارد بر نخاع بر ناتوانی و کیفیت زندگی بیماران دارای آسیب نخاعی تروماتیک حاد (SCI)

Abstract

چکیده فارسی مقدمه: افراد مبتلا به آسیب نخاعی به دلیل محدودیت های ایجاده شده بعد از آسیب کاهش قابل توجهی را در کیفیت زندگی تجربه می کنند. باتوجه به اینکه آسیب ثانویه نخاع از طریق عمل جراحی رفع فشار قابل پیشگیری است. این مطالعه با هدف بررسی رابطه زمان عمل جراحی بهنگام رفع فشار وارد بر نخاع بر ناتوانی و کیفیت زندگی بیماران دارای آسیب نخاعی تروماتیک حاد در بیماران شهرستان تبریز و هم چنین بیماران ثبت شده در سیستم رجیستری آسیب نخاعی ایران انجام شد. روش کار: این مطالعه دارای ۲هدف جداگانه با دوجامعه آماری متفاوت بوده و بصورت کوهورت تاریخی بر روی بیماران دارای آسیب نخاعی بستری شده در بیمارستان امام رضا (ع) تبریز ازتاریخ ۰۱/۰۳/۱۳۹۶تا ۳۱/۰۶/ ۱۴۰۱و بیماران ثبت شده در سیستم رجیستری آسیب نخاعی از تاریخ ۱۵/۰۱/ ۱۳۹۵تا ۳۰/۰۸/۱۴۰۱ انجام شد. برای مقایسه کیفیت زندگی بین سطوح مختلف ضایعه نخاعی از میانگین و خطای استاندارد و برای بررسی رابطه بین زمان عمل جراحی رفع فشار و بهبودی پیامدهای عصبی از رگرسیون لجستیک باینری استفاده شد. یافته ها: دربیماران شهرستان تبریز میانگین سنی ۴۵/۱±۸/۳۹ بود، اکثریت مرد (۴/۷۷٪) و دارای ضایعه نخاعی پاراپلژیک (۸/۳۹٪) بودند. حوادث ترافیکی وپس از آن سقوط علت بیش از۹۰ درصد آسیب ها بودند. بیماران کوآدری پلژیک بطور معنی داری میانگین کل کمتری (۵۹/۸±۳۸/۳۳) و بیماران پاراپارتیک بطور معنی داری میانگین کل بیشتری (۵۱/۳±۲۶/۹۱) ازسایر گروه ها داشتند.در بین حیطه های کیفیت زندگی بدون در نظرگرفتن نوع ضایعه نخاعی بیشترین میانگین مربوط به حیطه تنفس (۹/۱±۳۹/۹۷) و کمترین میانگین مربوط به فعالیت های معمول زندگی (۰۶/۴±۷۳/۵۸) بود. دربیماران سیستم رجیستری افرادی که در کمتر از ۴۸ ساعت پس از آسیب عمل جراحی رفع فشار شده بودند نسبت به افرادی که بعداز ۴۸ ساعت عمل شده بودند شانس بیشتری برای ASIA سطح A وB داشتند که این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود (0/73 ,8/53 95% CI:؛ 2.49=OR)، همچنین شانس بهبودیASIA در افرادی که زیر ۴۸ساعت پس از آسیب عمل جراحی شده بودند ۵۰ درصدکاهش یافته بود که معنی دار نمی باشد. (0/2,1/91 95% CI:؛ ۴۹/۰=OR) ، در افرادی که متیل پردنیزولون دریافت کرده بودند شانس بهبودی ۷/۱۰ برابر افزایش یافته بود (001/0>P). درصد جراحی های رفع فشار نخاع در کمتر از ۴۸ساعت پس از آسیب درایران برابر۳/۳۴٪ ودر آذربایجان شرقی برابر۵٪ بود. نتیجه گیری: شناسایی ورفع علل دخیل در افزایش زمان عمل جراحی توسط سیاست گذاران دراولویت قرار گیرد، تجویز متیل پردنیزولون دربیماران آسیب نخاعی منجر به بهبودی بیشتر پیامدهای عصبی می شود. سطح آسیب یک عامل مهم تعیین کننده کیفیت زندگی می باشد و بیماران کوآدری پلژیک و پاراپلژیک کیفیت زندگی خیلی پایینی داشته و دولت ها باید علاوه بر پیشگیری ازآسیب برنامه های حمایتی برای این افراد در نظر بگیرند. باکنترل آسیب ناشی از حوادث ترافیکی و سقوط می توان بیش از ۹۰ درصد آسیب های نخاعی که میانگین سنی زیر ۴۰سال دارند را کاهش داد، همچنین جهت تعیین بهترین زمان عمل جراحی مطالعات بیشتر توسط محققین با پیگیری های متوالی بیماران پس از ترخیص موردنیازاست. کلید واژه ها: آسیب نخاعی، کیفیت زندگی، عمل جراحی رفع فشار، پاراپلژیک، کوآدری پلژیک، پاراپارتیک، کوآدری پارتیک