ارتباط متابولیک فنوتیپ های متفاوت چاقی و دریافت رژیمی آنها با شاخص آتروژنیک پلاسما در جمعیت کوهورت آذر

Abstract

زمینه و هدف: چاقی یک عامل خطر کلیدی برای اختلالات متابولیک است که معمولاً با استفاده از شاخص توده بدن (BMI) ارزیابی می شود. طبقه بندی های فعلی چهار فنوتیپ چاقی را بر اساس شاخص های شاخص توده بدنی و سندرم متابولیک(MetS) تعریف می کنند: شامل وزن نرمال با متابولیک سالم، وزن نرمال با متابولیک ناسالم، چاق با متابولیک سالم و چاق با متابولیک ناسالم. شاخص آتروژنیک پلاسما (AIP)، که از از نسبت لگاریتمی تری‌گلیسیرید(TG) به کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL-c) محاسبه می‌شود، یک پیش‌بینی‌کننده قوی برای خطرات متابولیک و قلبی عروقی است ، و می‌تواند ابزار موثری برای ارزیابی خطرات متابولیکی مرتبط با فنوتیپ‌های متفاوت چاقی و دریافت رژیمی آن‌ها باشد. این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین فنوتیپ‌های متابولیک، دریافت رژیم غذایی و AIP در جمعیت کوهورت آذر طراحی گردید. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی از داده‌های ۹۵۱۵ شرکت‌کننده ۳۵ تا ۵۵ ساله برگرفته از مطالعه کوهورت آذر استفاده شد. شرکت‌کنندگان بر اساس BMI و معیارهای MetS به چهار فنوتیپ متفاوت طبقه‌بندی شدند: وزن نرمال با متابولیک سالم (MHNW: BMI < 25 g/m2)، وزن نرمال با متابولیک ناسالم (MUHNW: BMI < 25 kg/m2)، چاق با متابولیک سالم (MHO: BMI ≥ 25 kg/m2)، و چاق با متابولیک ناسالم (MUHO: BMI ≥ 25kg/m2). دریافت غذایی شرکت‌کنندگان با استفاده از پرسشنامه نیمه‌کمی بسامد غذایی (FFQ) شامل ۱۳۰ آیتم ارزیابی شد. AIP از نسبت لگاریتمی TG به HDL-c محاسبه و در سه سطح خطر پایین (11/0AIP <) ، خطر متوسط (21/0-11/. = AIP) < و خطر بالا (21/0 AIP >) برای آنالیز استفاده شد. برای بررسی ارتباط بین فنوتیپ‌های متفاوت چاقی با AIP از رگرسیون بای نومینال با تعدیل سن، جنس، وضعیت اقتصادی-اجتماعی و فعالیت بدنی ،و برای ارزیابی ارتباط دریافت غذایی با AIP در فنوتیپ‌های متفاوت چاقی از همبستگی پارشیال با تعدیل سن، جنس، وضعیت اقتصادی-اجتماعی و فعالیت بدنی، استفاده شد. یافته ها: : بیشترین درصد فراوانی در فنوتیپ چاق با متابولیک سالم (4/50%) و چاق با متابولیک ناسالم (2/28%) مشاهده شد. درصد شیوع فنوتیپ های وزن نرمال با متابولیک سالم (3/20%) و در وزن نرمال با متابولیک ناسالم (1/%1) بود. میانگین شاخص AIP در کل جمعیت 25/0± 12/0 مشاهده شد، و بیشترین مقدار میانگین AIP در وزن نرمال با متابولیک ناسالم (20/0±34/0) و کمترین مقدار در وزن نرمال با متابولیک سالم(21/0±0042/0) بود. پس از تعدیل عوامل مخدوشگر شانس قرارگرفتن فنوتیپ های متفاوت در سطح 21/0AIP> در وزن نرمال با متابولیک ناسالم ، 46/103 برابر، در چاق با متابولیک سالم 64/2 برابر و در چاق با متابولیک ناسالم 77/55 بود. در میانگین دریافت انرژی و درصد دریافت انرژی از پروتئین تفاوت معنی داری در بین فنوتیپ های متفاوت مشاهده شد(001/0p<). پس از تعدیل عوامل مخدوش گر بیشتر ارتباطات به طور قابل توجهی کاهش یافت یا معنی دار نبود ، به جز دریافت انرژی ،کربوهیدرات و پروتئین با AIP که در چاق با متابولیک ناسالم ارتباط ضعیف اما معنی داری داشت (به ترتیب 01/0=p ،05/0r= و 003 /0=p ،057/0r= ; 01/0=p ،048/0r= ). و همینطور، دریافت کربوهیدرات و لیپید ارتباط ضعیف و در عین حال معنی‌داری را در فنوتیپ چاق با متابولیک سالم (به ترتیب 001/0> p، 055/0r= و 01/0=p ،034/0r= ) نشان داد. نتیجه گیری: دراین مطالعه ارتباط معنی داری بین AIP و فنوتیپ های متفاوت چاقی مشاهده شد. ارتباط ضعیف اما معنی‌داری بین دریافت انرژی، کربوهیدرات و پروتئین و AIP در فنوتیپ MUHO و بین مصرف کربوهیدرات و چربی و AIP در فنوتیپ MHO مشاهده شد، که نقش انرژی و درشت مغذی ها در برخی فنوتیپ ها با AIP را نشان داد. با این حال مطالعات طولی بر روی اثرات انرژی و ترکیبات درشت مغذی ها بر روی AIP در فنوتیپ های متفاوت چاقی به نظر لازم و ضروری می باشد. کلمات کلیدی: فنوتیپ چاقی ، تغذیه ،شاخص آتروژنیک پلاسما.