بررسی اثر صدا بر عملکرد پیوسته با لحاظ ویژگیهای تیپ شخصیتی

Abstract

مقدمه: مواجهه انسان با صدای محیط کار می‌تواند منجر به ایجاد اثرات و عوارض شناخته ‌شده‌ای ازجمله افت شنوایی و اثرات نامطلوب فیزیولوژیکی و روحی - روانی گردد. همچنین می‌تواند علاوه‌ بر ایجاد احساس عدم آسایش، کارایی ذهنی را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد. براي همه افراد چه در محيط كار و چه در اجتماع اثر ذهني صدا يكسان نبوده و افراد مختلف از نظر اثرات رواني و عصبي به صورت یکسان تحت تأثير قرار نمي‏گيرند. در این پژوهش تعیین تأثير استرس صدا بر عملکرد پیوسته دیداری با نگاه به پنج ویژگی شخصیتی (روان رنجوری، برونگرایی، اشتیاق به کسب تجارب تازه، توافق پذیری، مسئولیت پذیری) مورد نظر بوده است. این مطالعه از نوع مداخلهای است ، که در آن از تراز های صدای متفاوت شامل 65، 75 و 85 دسیبل در فرکانس 1000 هرتز به عنوان عامل استرسزا استفاده شد. روش کار: ویژگی‌ها و صفات شخصیتی افراد شرکت کننده در طرح از قبیل (روان رنجوری، برونگرایی،اشتیاق به کسب تجارب تازه،توافق پذیری و مسئولیت پذیری) با استفاده از پرسشنامه شخصیتی نئو (NEO-FFI) مشخص شد. از پرسشنامه واینشتاین جهت تعیین حساسیت افراد به صدا و از مقیاس آزردگی مطابق با استاندارد ISO15666 جهت تعیین آزردگی ناشی از صدا استفاده شد.جهت انجام آزمون عملکرد پیوسته از نرم افزار AX-CPT استفاده شد كه در آن درصد توجه و زمان واكنش افراد مورد بررسى قرار گرفت. شاخص های سنجش عملکرد پیوسته شامل میانگین تعداد پاسخهای درست و نادرست ، خطای حذف و میانگین زمان واکنش بودند. نتایج: مقایسه نتایج حاصل از آزمون عملکرد پیوسته در مواجهه با استرس ناشی از صدا نشان داد که میانگین مؤلفه های مربوط به عملکرد پیوسته، حساسیت افراد و آزردگی ناشی از صدا بر حسب ویژگیهای تیپ شخصیتی افراد متفاوت است. به طوری که استرس در افراد حساس به صدا در مقایسه با دیگر افراد تأثير بیشتری بر افت عملکرد دارد. نتایج نشان داد که ویژگیهای شخصیتی افراد بر میزان عملکرد پیوسته افراد اثر معنی داری دارد (05/0Pvalue<). همچنین از بین پنج ویژگی شخصیتی بر گرفته از پرسشنامه نئو ، مسئولیت پذیری و برونگرایی/درونگرایی در پیش بینی عملکرد پیوسته بیشترین نقش را ایفا نموده اند. نتایج حاکی از این واقعیت می باشد که درونگرایان در موقعیت قبل مواجهه و برونگرایان در شرایط حین مواجهه عملکرد بهتری داشته اند. با افزایش ترازفشار صوت از 65 به 85 دسی بل بین عملکردهای پیوسته افراد برونگرا و درونگرا تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج متغییرهای عملکرد پیوسته در مواجهه با صدا در افراد نشان داد که در مجموعه میانگین پاسخ های درست (001/0Pvalue=) و مجموعه میانگین پاسخ های نادرست (049/0Pvalue=)، اختلاف معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر شواهد مطلوبی در جهت تفاوت درونگرایان و برونگرایان در گرایش به محرک های محیطی را فراهم آورد، نتایج این مطالعه نشان می دهد که مواجهه با صدا در مؤلفه های عملکرد پیوسته شرکت کنندگان تأثیرگذار بوده و همچنین بین افزایش تراز فشار صوت و مؤلفه های عملکرد پیوسته با تیپ شخصیتی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج این مطالعه نشان داد که صفات شخصیتی از قبیل درونگرایی و مسئولیت پذیری توانستند عملکرد پیوسته افراد را تحت تاثیر قرار دهند. می توان نتیجه گرفت که با افزایش تراز صوت از 65 به 85 دسی بل، عملکرد افراد کاهش می یابد و این تأثیر منفی در افراد درونگرا و حساس به صدا بیشتر است. بر این اساس در پست های کاری و وظایف شغلی حساس که نیازمند استفاده از عملکرد پیوسته هستند اثر تیپ شخصیتی افراد باید مدنظر قرار گیرد.