تهیه و مشخصه یابی نانوذرات لیپیدی هدفمند حاوی بورتزومیب و بررسی اثرات آنها در رده سلولی سرطان کبد

Abstract

مقدمه: تحقیقات بر روی سیستم های دارورسانی هدفمند با استفاده از نانوذرات برای درمان هپاتوسلولار کارسینوما (HCC) به عنوان شایع ترین نوع سرطان کبد، توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. گیرنده‌های آسیالوگلیکوپروتئین (ASGPRs) که بر روی رده سلولی سرطان کبد (HepG2) بسیار بیان می شوند، برای دارورسانی هدفمند به کبد و درمان HCC توسط محققان مورد بررسی قرار گرفته اند.هدف: نانوذرات لیپیدی جامد (SLN) اصلاح شده با N- استئاریل لاکتوبیونامید (N-SALB) ، به عنوان لیگاند هدفمند کننده گیرنده های ASGPR، حاوی داروی بورتزومیب تهیه و تجمع آن ها در سلول های سرطانی HepG2 در شرایط برون تن و در موش‌های برهنه فاقد تیموس حامل سلول‌های HepG2 در شرایط درون تن ارزیابی و مقایسه شد.روش کار: ابتدا لاکتوبیونیک اسید به استر حلقوی خود (لاکتوبیونو-1,5- لاکتون) تبدیل شد. سپس استئاریل آمین و لاکتوبیونو-1,5- لاکتون با یکدیگر واکنش دادند تا N-SALB به دست آید. ساختارN-SALB بررسی و SLNهای اصلاح شده با آن تهیه شد. برداشت سلولی، سمیت سلولی و القاء آپاپتوز فرمولاسیون‌ها بر روی سلول‌هایHepG2 به ترتیب با استفاده از روش های فلوسایتومتری، MTT وکیت Annexin V-FITC/PI بررسی شد. در نهایت، با تزریق فرمولاسیون‌های تهیه شده در موش‌های برهنه فاقد تیموس حامل سلول‌هایHepG2 ، بررسی های تجمع توموری در درون تن انجام شد. نتایج: فرمولاسیون‌های لیپیدی اصلاح‌شده با N-SALB و بارگذاری شده با بورتزومیب، دارای اندازه ذره ای متوسط 116 نانومتر، شاخص پراکندگی (PDI) 210/0 و پتانسیل زتای 8/13- میلی ولت بودند. میکروسکوپ الکترون عبوری مورفولوژی کروی آنها را تایید کرد. راندمان انکپسولاسیون و ظرفیت بارگذاری دارو به ترتیب 84 و 16/1٪ به دست آمد. مطالعات رهش در pH = 7.4 نشان داد که 80 درصد بورتزومیب از محلول آن در مدت 5 ساعت اولیه رهش پیدا کرد در صورتی که 50 درصد بورتزومیب بارگذاری شده در داخل SLN ها به صورت آهسته رهش در بازه¬ی زمانی 72 ساعت در pH = 7.4 آزاد شد. آنالیز فلوسایتومتری نشان داد که برداشت داخل سلولی نانوذرات هدفمند به طور قابل توجهی بالاتر از نانوذرات غیرهدفمند در سلول‌های HepG2 است. مطالعات سمیت سلولی با استفاده از تست MTT نشان داد که بارگذاری بورتزومیب داخل نانو-ذرات، سمیت سلولی آن را در نانوذرات هدفمند نسبت به نانوذرات غیر هدفمند به مقدار معنی داری افزایش می دهد به طوری که سمیت سلولی بورتزومیب بارگذاری شده در نانوذرات هدفمند و غیر هدفمند در غلظت 25 nM به ترتیب حدود 35 و 50 درصد در رده سلولی HepG2 به دست آمد. درصد آپاپتوز برای نانوذرات هدفمند و غیر هدفمند به ترتیب 42 و 70/8 درصد در غلظت 6 nM بورتزومیب به دست آمد. مطالعات توزیع زیستی نشان داد که تجمع توموری در موش های برهنه فاقد تیموس حامل سلول های سرطانی HepG2 تیمار شده با نانوذرات هدفمند به طور معنی‌داری بیشتر از نانوذرات غیرهدفمند است. بنابراین، با توجه به نتایج امیدوارکننده، پیشنهاد می‌شود که کارایی درمانی فرمولاسیون لیپیدی بورتزومیب اصلاح‌شده با N-SALB در مدل حیوانی مورد بررسی قرار بگیرد.