کارآیی شتابدهنده ی رودترون در حذف داروهای فکسوفنادین و مونته لوکاست از محیط زیست آبی

Abstract

کارایی بسیار مناسب و مقرون به صرفه ی پرتوهای الکترونی در حذف آلاینده های نوپدید مورد توجه قرار گرفته است. یکی از این آلاینده های نوپدید درمحیط زیست، داروها و متابولیت های حاصل از آن می باشند. در این مطالعه اثرات پرتوهای الکترونی با استفاده از شتابدهنده رودترون با در نظر گرفتن پارمترهای تاثیر گذار و انتخاب مقادیر مناسب پی اچ (pH)، غلظت و دزجذبی برای حذف داروها بررسی شده است. داروهای مورد مطالعه، داروهای ضد التهاب و تنفسی هستند که التهاب ، درد و تب را کاهش می دهند.در دوران پاندمی کرونا برای بیماران با درگیری ریه این داروها به مقدار زیادی استفاده شده است. نظر به اینکه تاکنون مطالعه ای در زمینه ی حذف داروها با استفاده فرآیند باریکه های پر انرژی الکترونی (EB)در محلول های آبی انجام نپذیرفته است محققین این پژوهش برآن شدند که به بررسی امکان سنجی حذف داروهای فکسوفنادین و مونته لوکاست با استفاده از شتابدهنده ی رودترون از محلول های آبی بپردازند . مواد و روش ها: این تحقیق یک مطالعه ی تجربی است که در مقیاس آزمایشگاهی و به صورت ناپیوسته انجام شده است. دو داروی فکسوفنودین و ومونته لوکاست، داروهای مورد هدف این مطالعه می باشند. داروها در در ظروف پلی استایرن با حجم 50 سی سی قرار گرفتند و با استفاده از شتاب دهنده ی الکترونی رودترون پرتودهی شدند. در این پژوهش، اثرات پی اچ 3 تا10 ،غلظت اولیه ی 50 تا 100 میلی گرم بر لیتر دو دارو و دز های جذبی پرتوهای پرانرژی الکترونی 5 تا 20 کیلوگری مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری پی اج توسط دستگاه pH متر انجام شد. غلظت اولیه و باقی مانده ی دو داروی فکسوفنادین و مونته لوکاست در نمونه ها نیز توسط اسپکتروفتومتر UV/Vis تعیین گردید . مدل های سینتیک نیز برای بیان سرعت حذف داروهای فکسوفنادین و مونته لوکاست طی فرآیند تابش با پرتوهای پرانرژی الکترونی استفاده شد.

یافته ها: بر اساس نتایج ،کارآیی حذف داروی فکسوفنادین با تغییر پی اچ در بازه 3 تا 10 به ترتیب از 25/92 به 52/90 کاهش پیدا کرد و در مورد داروی مونته لوکاست نیز با تغییر پی اچ در همان بازه به ترتیب از 43/86 به 77/84 کاهش پیدا کرد. راندمان حذف داروی فکسوفنادین با تغییر غلظت از 50 تا 100 میلی گرم به ترتیب از 23/93 به 39/82 تقلیل پیدا کرد و برای مونته لوکاست با تغییر غلظت به ترتیب از 10/87 به 43/78 کاهش پیدا کرد. هچنین نتایج نشان داد که با افزایش دز جذبی از 5 به 20 کیلوگری راندمان حذف داروی فکسوفنادین به ترتیب از 30/88 به11/94 افزایش پیدا کرد و در مورد داروی مونته لوکاست نیز راندمان با تغییر مقادیر دز به ترتیب از 12/84 به 75/88 افزایش پیدا کرد. بررسی سینتیک حذف دو داروی فکسوفنادین و مونته لوکاست نشان داد که تجزیه ی این دو دارو با استفاده از پرتوهای پرانرژی الکترونی از سینتیک درجه ی اول پیروی می کند .