تأثیر تجویز سلنیوم بر شاخص‌های شمارش کامل گلبول‌های خونی در سالمندان بستری در بخش مراقبت‌های ویژه

Abstract

سطوح پایین سلنیوم سرم در بیماری های بحرانی نشان داده شده است که با نتایج بالینی ضعیف و نرخ مرگ و میر بالاتر همراه است. سلنیوم نقش مهمی در التهاب و استرس اکسیداتیو دارد. هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیر تجویز سلنیوم بر شاخص‌های شمارش کامل گلبول‌های خونی در سالمندان بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بود. مواد و روش‌ها: اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ کارآزمایی بالینی ﺑﻮد و جمعیت هدف بیماران بالای 60 سال بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان شهدا و بخش مراقبت‌های ویژه جنرال بیمارستان امام رضا (ع) شهر تبریز با نمره APACHE II بالای 15 در سال ۱۴۰۰ بود. حجم نمونه نهایی 60 نفر در نظر گرفته شد که به دو گروه 30 نفره سلنیوم و پلاسبو تقسیم شدند. روش نمونه‌گیری در این مطالعه به‌صورت در دسترس بود. بیماران به‌طور تصادفی به دو گروه سلنیوم و پلاسبو تقسیم شدند. بیماران گروه سلنیوم در ابتدا 3000 میکروگرم سلنیوم به‌صورت یکجا و در عرض 3 ساعت دریافت کردند و سپس روزانه 1500 میکروگرم به مدت 10 روز به‌صورت انفوزیون یک‌ساعته داشتند. به بیماران گروه کنترل نرمال سالین به مدت 10 روز تزریق شد. نمونه خون وریدی به میزان 7 میلی‌لیتر در روز اول و روز دهم مطالعه دریافت شد. بررسی CBC جهت اندازه‌گیری حجم متوسط پلاکتی، نسبت نوتروفیل به لنفوسیت و RDW انجام شد. یافته‌ها: در این مطالعه، از میان مشخصات دموگرافیک و بالینی بیماران موردمطالعه در دو گروه سلنیوم و پلاسبو، تنها طول مدت بستری در گروه سلنیوم به‌طور معناداری کمتر از گروه پلاسبو بود (P=0.03). از میان پارامترهای هماتولوژیک در روز دهم، متغیرهای حجم متوسط پلاکتی (MPV) (P=0.03) و وسعت توزیع گلبول‌های قرمز (RDW) (P=0.005) در گروه سلنیوم به‌طور معناداری کمتر از گروه پلاسبو بود ولی نسبت نوتروفیل به لنفوسیت بین دو گروه سلنیوم و پلاسبو تفاوت معنادار آماری وجود نداشت (P>0.05). همچنین از میان پارامترهای هماتولوژیک در گروه سلنیوم، متغیرهای حجم متوسط پلاکتی (MPV) (P<0.001) و وسعت توزیع گلبول‌های قرمز (RDW) (P<0.001) در روز دهم به‌طور معناداری کمتر از روز اول بود ولی نسبت نوتروفیل به لنفوسیت بین قبل و بعد از مداخله تفاوت معنادار آماری وجود نداشت (P>0.05)؛ درحالی‌که در گروه پلاسبو، تنها متغیر وسعت توزیع گلبول‌های قرمز (RDW) (P<0.001) در روز دهم به‌طور معناداری کمتر از روز اول بود ولی متغیرهای حجم متوسط پلاکتی (MPV) و نسبت نوتروفیل به لنفوسیت بین قبل و بعد از مداخله تفاوت معنادار آماری وجود نداشت (P>0.05). تمامی فاکتورهای هماتولوژیک حجم متوسط پلاکتی (MPV)، وسعت توزیع گلبول‌های قرمز (RDW) و نسبت نوتروفیل به لنفوسیت هم در روز اول و هم در روز دهم با مورتالیته رابطه معکوس و معنادار آماری داشتند (P<0.05).