تعیین ارتباط بین پوسیدگی دندان بر اساس شاخص DMFT و بیماری رفلاکس معده به مری در جمعیت کوهورت آذر

Abstract

مقدمه: با توجه به شیوع بالای پوسیدگی دندان در بزرگسالان، بررسی عوامل خطر آن برای پیشگیری از این بیماری ضروری است. بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) یک بیماری مزمن شایع با شیوع فزاینده است که ممکن است بر کیفیت و کمیت بزاق تأثیر بگذارد. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط GERD با پوسیدگی دندان بر اساس شاخص DMFT با در نظر گرفتن عوامل مخدوشگر احتمالی انجام شد. مواد و روش¬ها: این مطالعه یک مطالعه مقطعی-تحلیلی است که با استفاده از داده‌های حاصل از "مطالعه کوهورت آذر" انجام شد. در مطالعه کوهورت آذر از تمامی افراد 35 تا 70 سال ساکن شهرستان شبستر (شهر شبستر و توابع آن) دعوت شد در صورت داشتن شرایط ورود به مطالعه و نیز عدم ابتلا به اختلال روانی یا جسمی ناتوان کننده در مطالعه شرکت کنند. در مطالعه حاضر، داده های تمامی افراد مبتلا به GERD در جمعیت کوهورت آذر به همراه یک گروه مقایسه همسان شده از نظر سن و جنس مورد مطالعه قرار گرفتند. در ضمن افرادی که دارای دست دندان مصنوعی بودند و یا پاسخی به سوالات پرسشنامه¬ها نداده بودند از مطالعه حذف شدند. اطلاعات مربوط به شاخص DMFT به همراه داده¬های مربوط به ابتلا به GERD، ویژگی¬های دموگرافیک، عادات رفتاری (استعمال دخانیات و مصرف الکل، بهداشت دهان و دندان و میزان مصرف قندهای آزاد در غذا ها و نوشیدنی¬های شیرین) و شاخص توده بدنی از بانک اطلاعات مطالعه کوهورت آذر استخراج شد. در مطالعه کوهورت آذر جمع¬آوری اطلاعات مربوط به پوسیدگی بر اساس شاخص DMFT و شاخص توده بدنی به صورت معاینات بالینی و توسط فرد آموزش دیده صورت گرفت. سایر اطلاعات با استفاده پرسشنامه¬ها جمع¬آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده¬ها از نرم افزار SPSS و از سطح معنی داری زیر 05/0 استفاده شد. تحلیل داده¬ها با استفاده از آزمون¬های تی مستقل، One-Way ANOVA و مدل خطی تعمیم یافته با فرض توزیع دوجمله¬ای منفی با تابع log-link انجام شد. یافته¬ها: در مطالعه حاضر، داده¬های جمع¬آوری شده برای افراد مبتلا به GERD که فاقد دندان مصنوعی بودند، به تعداد 905 نفر به همراه یک گروه مقایسه همسان شده از نظر سن و جنس به تعداد1894 نفر در بازه سنی 35-70 ساله در جمعیت کوهورت آذر استخراج گردید. در این مطالعه، 85/81 درصد (2292نفر) شرکت¬کنندگان هیچ¬گونه علائم رفلاکس مری به معده را گزارش نکردند که این مقدار در گروه مبتلا به GERD 35/76 درصد (691نفر) بود. در مطالعه حاضر میانگین DMFT در افراد مبتلا به GERD برابر 18/6±09/15 و در گروه کنترل برابر 07/6±00/15 بود ، همچنین در آنالیزهای تحلیلی ارتباط معنی¬داری بین ابتلا به GERD و شاخص DMFT یافت نشد. در آنالیز رگرسیون تک متغیره دو جمله¬ای منفی، متغیرهای تعداد سال¬های ¬تحصیل (02/0p-value=) و مسواک زدن (001/0p-value≤) ارتباط معنی¬دار با شاخص DMFT داشتند. آنالیز رگرسیون چندگانه رو به عقب نشان داد افرادی که دندان¬های خود را یک بار یا کمتراز یکبار در روز مسواک می¬زنند در مقایسه با گروهی که یکبار یا بیشتر در روز دندان¬های خود را مسواک می¬زنند به طور معنی¬داری نمره شاخص DMFT بالاتری دارند (001/0p-value≤) و افرادی¬که در بازه سنی 35-55 سال بودند به طور معنی¬داری نمره شاخص DMF پایین¬تری داشتند )¬ 001/0(p-value≤. نتیجه¬گیری: نتایج این مطالعه نشان داد ارتباط معنی داری بین ابتلا به GERD و پوسیدگی بر اساس شاخص DMFT وجود ندارد. از طرفی ارتباط معنی¬داری بین تعداد دفعات مسواک زدن و پوسیدگی یافت شد که نشان می¬دهد سیاست¬گذاری¬های مناسب و برنامه ریزی برای ارتقای سلامت دهان از طریق برنامه¬های آموزشی در سطح جامعه ضروری می¬باشد.