اثر مکمل‌یاری پودر هسته خرما بر وضعیت تغذیه‌ای، شاخص‌های متابولیکی و استرس اکسیداتیو در بیماران دیابتی نوع 2

Abstract

چکیده فارسی مقدمه و هدف: دیابت نوع 2 به ‌عنوان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن شناخته می شود که به علت اختلال در ترشح انسولین، مقاومت محیطی به انسولین و یا تولید بیش از حد گلوکز کبدی ایجاد می گردد. تغییر در الگوی لیپیدی، افزایش استرس اکسیداتیو و کاهش ظرفیت آنتی اکسیدانی از عوارض مزمن دیابت نوع 2 می باشد. مطالعات نشان داده اند که منابع غذایی غنی از پلی فنول می تواند با کاهش پراکسیداسیون لیپیدی و استرس اکسیداتیو منجر به تعدیل شاخص های گلایسمی و بهبودی عوارض بیماری دیابت نوع 2 شود. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر پودر هسته خرما بر وضعیت تغذیه، شاخص های متابولیکی و استرس اکسیداتیو در بیماران دیابتی نوع 2 طراحی گردید. روش کار: در این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور، 45 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 ( 22n= در گروه مداخله و 23 n= در گروه کنترل) با نمایه توده بدنی 25 تا 35 کیلوگرم بر متر مربع، بطور تصادفی به گروه مداخله و گروه دارونما تقسیم شدند. گروه مداخله، روزانه 5 گرم پودر هسته خرما و گروه دارونما، روزانه 5 گرم مالتودکسترین) به مدت 8 هفته مصرف نمودند. دریافت‌های غذایی، شاخص‌های تن‌سنجی و متغیرهای بیوشیمیایی شامل قند خون ناشتا، انسولین سرم، هموگلوبین A1C، الگوی لیپیدی (توتال کلسترول، تری گلیسیرید، LDL-c، HDL-c)، ظرفیت تام آنتی اکسیدانی، مالون دی آلدئید در ابتدا و انتهای مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. برای مقایسه متغیرهای کمی از آزمونهای Paired t –test، Independent t-test و تحلیل کوواریانس (ANCOVA) استفاده شد. یافته‌ها: بر اساس نتایج حاصل از آنالیزداده ها، مکمل‌یاری روزانه 5 گرم پودر هسته خرما، به مدت 8 هفته منجر به کاهش معنی دار در انسولین، هموگلوبین A1C، مقاومت به انسولین، کلسترول تام، تری گلیسیرید، LDL-c و مالون دی آلدئید و افزایش معنی دار در حساسیت به انسولین و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی در مقایسه با گروه دارونما گردید (025/0P<). اما تغییرات در قند خون ناشتا و سطح HDL-c معنی دار نبود. مکمل یاری پودر هسته خرما، منجر به کاهش معنی دار سطح دریافت انرژی، کربوهیدرات، چربی وزن و نمایه توده بدنی در مقایسه با گروه دارونما گردید (045/0P<). نتیجه‌گیری: به‌طورکلی، نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر نشان داد که مصرف پودر هسته خرما ممکن است با بهبود شاخص‌های گلایسمی(به غیر از قند خون ناشتا)، الگوی لیپیدی ( به غیر از سطح HDL-c) و استرس اکسیداتیو (ظرفیت تام آنتی اکسیدانی و مالون دی آلدئید) به کنترل و پیشگیری از بیماران دیابتی نوع 2 کمک نماید. بر این اساس احتمالا بتوان پودر هسته خرما را به عنوان یک مکمل آنتی‌اکسیدانی سالم و ارزان قیمت برای بیماران دیابتی نوع دو در کنار دارو های مصرفی معرفی نمود. کلمات کلیدی: پودر هسته خرما، شاخص های گلایسمی، استرس اکسیداتیو، الگوی لیپیدی، دیابت نوع 2، پلی‌فنول