" تعیین کیفیت زندگی و ارتباط آن با نیازهای درک شده و عملکرد کلی خانواده از دید گاه سالمندان نجات‌ یافته از سکته مغزی مراجعه‌ کننده به کلینیک های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تبریز "

Abstract

چکیده مقدمه و هدف: سکته مغزی تأثیرات پیش‌بینی‌نشده و مخربی در زندگی سالمندان به‌جا می گذارد. اکثر سالمندان نجات‌یافته از سکته مغزی بعد از ترخیص توسط خانواده و اطرافیان مراقبت می شوند. پژوهش حاضر با هدف تعیین کیفیت زندگی و ارتباط آن با نیازهای درک شده و عملکرد کلی خانواده از دید گاه سالمندان نجات‌یافته از سکته مغزی مراجعه‌کننده به کلینیک های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام گردید. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مقطعی (توصیفی- همبستگی) و جامعه آن شامل کلیه بازماندگان سکته مغزی سالمند مراجعه‌کننده به کلینیک‌های مغز و اعصاب مراکز آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی استان آذربایجان شرقی بود. نمونه پژوهش شامل 218 سالمند بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه استاندارد اختصاصی کیفیت زندگی سالمندان نجات یافته از سکته مغزی Stroke Specific Quality Of Life scale(SS-QOL) نیازهای طولانی ‌مدت برآورده نشده بازماندگان سکته مغزیLonger-term Unmet Needs after Stroke Questionnaire (LUNS) و پرسشنامه ارزیابی عملکرد کلی خانواده The Family Assessment Device–General Family Functioning Subscale(FAD-GF12) جمع‌آوری و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نسخه 16 SPSS مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره کلی کیفیت زندگی سالمندان نجات‌یافته از سکته مغزی 95/31 (دامنه نمرات 60-12) بود که نشان‌دهنده کیفیت زندگی پایین است. میانگین نمره نیازهای درک شده 18/13 (دامنه نمرات 22-0) بود که این نمره سطح متوسط به بالا در نظر گرفته می‌شود. در این میان بیشترین نیاز مربوط به اطلاعات بیماری (76.1%) و کمترین نیاز مربوط به رانندگی و دریافت کارت معلولین (27.1%) بود. میانگین نمره عملکرد کلی خانواده سالمندان نجات یافته گان از سکته مغزی 29/27 (دامنه نمرات 48-12) بود. بین کیفیت زندگی جسمانی و روانی و نیازهای درک شده رابطه آماری معکوس و معناداری وجود داشت (001/0>p). بین نمره کیفیت زندگی جسمانی (059/0=P) و روانی (010/0=P) با عملکرد کلی خانواده رابطه آماری معکوس و معنی‌داری وجود داشت. همچنین نیازهای درک شده کیفیت زندگی را با قدرت 613/0- پیش‌بینی می کند و نیاز کل تأثیر معنی‌دار و معکوسی بر کیفیت زندگی روانی داشت (001>P). بحث و نتیجه گیری: با توجه به پایین بودن کیفیت زندگی، متوسط بودن نیازهای درک شده سالمندان نجات یافته از سکته مغزی و عملکرد کلی خانواده در مطالعه حاضر پیشنهاد می شود عوامل موٍثر در بهبود کیفیت زندگی سالمندان نجات یافته از سکته مغزی بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین با توجه به ارتباط معکوس نیاز درک شده و عملکرد کلی خانواده با کیفیت زندگی سالمندان نجات یافته از سکته مغزی، پیشنهاد می گردد ابعاد این ارتباط بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. انتظار می رود مطالعه حاضر بتواند کمک کوچکی با توجه به افزایش روز افزون جمعیت سالمندی در جهان و ایران به سیاست گذاران بهداشتی و ارتقاء کیفیت سالمندان سکته مغزی کرده باشد.