بررسی تاثیر روش های بهداشت خواب بر بهبود کیفیت خواب در خانم های حامله مبتلا به بی خوابی در تریمستر اول: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده

Abstract

حاملگي داراي شرايط ويژه¬اي است كه مي¬تواند الگوي خواب را تحت تاثير قرار دهد. حدود 60 درصد زنان باردار الگوي خواب غيرطبيعي داشته و از اين مسئله شكايت دارند. از آنجايي كه اختلال در خواب و کیفیت پایین آن عواقب فيزيكي و رواني و حاملگی را به همراه دارد، در مطالعه حاضر تاثیر روش¬های بهداشت خواب بر بهبود کیفیت خواب در خانم¬های حامله مبتلا به بی¬خوابی در تریمستر اول مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: در این مطالعه که به صورت یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده انجام شد، 300 خانم باردار در تریمستر اول مراجعه کننده به درمانگاه¬های بیمارستان¬های زنان (الزهراء و طالقانی)شهر تبریز، و بر اساس معیار های ورود و خروج انتخاب شدند که تعداد 106 زن 18 تا 40 سال که در تست پیتسبورگ مبتلا به بی خوابی بودند منتخب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. . هدف از مطالعه را برای آنان توضیح داد شد پس از کسب موافقت، از آنها رضایت¬نامه آگاهانه¬ی کتبی اخذ و پرسشنامه مشخصات دموگرافیک- مامایی، پرسشنامه پیتسبورگ اخذ شد .مشارکت ¬کنندگان با استفاده از روش بلوک¬بندی تصادفی و با اندازه بلوک¬های چهارتایی و شش تایی و با توالی تخصیص 1:1 در دو گروه مداخله و کنترل(در هر گروه 53 نفر) قرار گرفتند .در گروه مداخله بهداشت خواب پس از هماهنگی با مشارکت کنندگان جلسه حضوری در مراکز هماهنگ شده با مشارکت کنندگان توسط پژوهشگر برگزار شد که به صورت یک جلسه 60 دقیقه ای بود که موارد بهداشت خواب به طور کامل توضیح و آموزش داده شد. هر هفته پس از آموزش تا پایان سه هفته، بیماران به صورت تلفنی توسط محقق پیگیری شدند. گروه کنترل مراقبت های روتین بارداری دریافت کردند در نهایت از شرکت کنندگان 3 هفته بعد دعوت شد تا برای و تکمیل پرسشنامه پیتسبورگ به مراکز مربوطه مراجعه کنند .اطلاعات مورد نیاز با استفاده از تكميل پرسشنامه تست پیتسبورگ جمع آوري گردید. داده¬های بدست آمده با استفاده از نرم افزار¬های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج بدست آمده از مقایسه نمرات زیر مقایس¬های پیتسبورگ پس از مداخله به تفکیک گروه¬های مداخله حاکی از وجود اختلاف معنی دار میان گروه مداخله و کنترل از لحاظ کیفیت ذهنی خواب، تاخیر در به خواب رفتن، طول مدت زمان خواب، کارایی خواب، اختلال عملکردی صبحگاهی و نمره کلی PSQIبود. در حالی که اختلاف معنی داری میان گروه مداخله و کنترل از لحاظ اختلالات خواب و داروهای خواب آور مشاهده نشد.