تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سلامت روان و خودکارآمدی شیردهی مادران دارای نوزاد نارس: یک کار آزمایی تصافی کنترل شده

Abstract

مقدمه مادران دارای ﻧــﻮزاد ﻧــﺎرس ﺗــﻨﺶ و اضطراب ﺑﻴﺸﺘﺮی را ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ واﻟـﺪﻳﻦ دارای ﻧـﻮزاد رﺳـﻴﺪه ﺗﺠﺮﺑـﻪ می کنند و بیشتر در معرض افسردگی بعد از زایمان قرار می گیرند. این تنش و اضطراب در شروع و ادامه فرایند شیردهی نیز موجب بروز اختلالاتی می شود. ازآنجایی که مداخلات روانشناختی می تواند مشکلات افراد را کاهش دهد، لذا این مطالعه باهدف بررسی تاثیر مشاوره مبتنی بر پذیرش و تعهد(ACT ) بر سلامت روان و خودکارآمدی شیردهی مادران دارای نوزاد نارس صورت گرفت. روش کار این کارآزمایی بالینی تصادفی شده بر روی 90 مادر دارای نوزاد نارس بستری در بخش نوزادان و بخش مراقبت های ویژه نوزادان(NICU) دو بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1400انجام شد. معیارهای ورود شامل مادران دارای نوزاد بستری در NICU یا بخش نوزادان به دنبال زایمان زودرس کمتر از 37 هفته، توانایی تغذیه از پستان، کسب نمره استرس ≤ 12(استرس خفیف، متوسط)، نمره اضطراب ≤ 7(اضطراب خفیف، متوسط)و نمره افسردگی ≤ 10 (افسردگی خفیف، متوسط) از پرسشنامهDASS-21 بود. معیارهای خروج شامل استفاده از مواد روان گردان، مصرف داروهای ضدافسردگی، باربیتورات ها، نارکوتیک ها، آمفتامین ها و کوکائین به گفته مادر و وجود کنتراندیکاسیون شیردهی بود. حجم نمونه 45 نفر در هر گروه تعیین گردید. مشارکت کنندگان با استفاده از روش بلوک بندی تصادفی طبقه بندی شده به دو گروه مداخله و کنترل، تخصیص یافتند. گروه مداخله، مشاوره گروهی مربوط به پذیرش و تعهد درمانی در طی 8 جلسه60دقیقه ای و گروه کنترل مراقبت های روتین را دریافت کردند. پرسشنامه استرس،اضطراب و افسردگیDASS-21 و پرسشنامه خودکارآمدی شیردهی قبل و بلافاصله بعد از اتمام مداخله توسط شرکت کنندگان تکمیل شد. از آزمون ANCOVA با تعدیل متغیرهای مخدوشگر برای مقایسه پیامدها بین دو گروه استفاده شد. یافته ها دو گروه از لحاظ مشخصات فردی و اجتماعی با هم تفاوت معنی دار نداشتند. میانگین نمره کلی خودکارآمدی شیردهی در گروه مشاوره به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود( تفاوت میانگین: 7/5؛ فاصله اطمینان 95 درصد: 6/4 تا 8/6 ؛ 001/0>P ). همچنین میانگین نمره ی تمامی زیر دامنه های سلامت روان (استرس،اضطراب و افسردگی) در گروه مشاوره به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود(001/0>P). نتیجه گیری از آنجایی که زایمان زودرس فشار روانی زیادی برای مادران به همراه دارد و ممکن است منجر به افزایش اضطراب و استرس و افسردگی مادر و در نتیجه کاهش خودکارآمدی شیردهی مادران گردد و این امر تغذیه انحصاری با شیر مادر را مختل سازد، لذا بهره گیری از مشاوره مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند خودکارآمدی شیردهی و سلامت روان مادران دارای نوزاد نارس را بهبود بخشد.