ارزیابی پلی مورفیسم ژن سیستئین پروتئیناز انتامبا هیستولیتیکا در مبتلایان به اسهال خونی در ایران با روش تعیین توالی

Abstract

انتامبا هیستولیتیکا عامل بیماری آمیبیازیس در انسان می‌باشد و یکی از علل اسهال خونی حاد در جهان می‌باشد. شیوع کلی مولکولی عفونت انتامبا هیستولیتیکا در سراسر جهان در انسان 3.6٪ گزارش شده است. تشخیص بر اساس مشاهده میکروسکوپی و رنگ‌آمیزی تری کروم و مولکولی می‌باشد. بر اساس محل درگیری در بدن انسان و علایم بالینی درمان انجام می‌شود. با وجود گزارش موارد اسهال خونی در شهرستان سقز تاکنون مطالعه‌ای جهت بررسی ژن دخیل در بیماریزایی آمیب انتامبا هیستولیتیکا انجام نگرفته است. در این مطالعه که قبلا سویه‌های آمیب انتامبا هیستولیتیکا با روش Multiplex PCR شناسایی شده بود جهت ارزیابی پلی مورفیسم ژن سیستئین پروتئیناز با روش‌های PCR تک مرحله‌ای و تعیین توالی انجام می‌شود. مواد و روش بررسی: در این مطالعه مقطعی حاضر پس از کسب کد اخلاق و رضایت، در مجموع 500 نمونه مدفوع ارجاع شده بیماران با اختلالات گوارشی از نظر نوع آمیب‌ها با استفاده از روش‌های میکروسکوپی رنگ‌آمیزی تری کروم و مولکولی مورد بررسی قرار گرفته و نمونه‌های مثبت از نظر انتامبا هیستولیتیکا (تروفوزوئیت و کیست) پس از استخراج DNA با هدف قرار دادن ژن سیستئین پروتئیناز 4 تکثیر یافته و به منظور بررسی پلی مورفیسم تعیین توالی شد. نتایج: در این مطالعه از 500 نمونه مدفوعی، با استفاده از روشهای میکروسکوپی و رنگ آمیزی و مولکولی 10 مورد آمیب انتامبا هیستولیتیکا (شیوع 2%) شناسایی شد که از نظر ظاهر مدفوع، 20 درصد مدفوع به شکل اسهال آبکی، 20 درصد موارد مدفوع به شکل اسهال موکوئیدی، و 60 درصد موارد مدفوع به شکل اسهال خونی (دیسانتری) بوده است. بیشترین گروه سنی درگیر، از گروه سنی 11 تا 20 سال بوده و همچنین میزان فراوانی انگل انتامبا هیستولیتیکا 67% در مردان و 33% در زنان دیده شد. نتایج تعیین توالی در نمونه‌های اسهال خونی، تنوع ژنتیکی نسبتاً بالا در انتامبا هیستولیتیکا (Hd: 0.689) نشان داد که شامل 3 هاپلوتایپ جدید بود. نتایج همردیف‌سازی (الاینمنت) توالی‌های ادیت شده نشان داد که در کدون‌های شماره 16 (والین بجای گلوتامات)، 115 (گلوتامین بجای لوسین) جابجایی اسیدهای آمینه در نمونه‌های اسهال خونی (E.h 2-E.h 6) اتفاق افتاده است. در جایگاه کدونی179 (فنیل آلانین بجای لوسین) در بین نمونه‌های با اسهال موکوییدی و اسهال ابکی (E.h 7-E.h 9) مشاهده شد.