مرور سیستماتیک مبتنی بر شواهد به روز شده بر ارتباط بین آترواسکلروز شریان کاروتید و کبد چرب غیر الکلی

Abstract

بیماری کبد چرب غیرالکلی که بهعنوان مشکل سلامت عمومی در سراسر دنیا پدیدار‌شده‌است طبق مطالعات انجام‌شده، بهعنوان ریسک فاکتور آترواسکلروزیس معرفی شده است. نتایج مطالعات مختلف نشان داده‌اند که ارتباط معناداری بین بیماری کبد چرب غیرالکلی با ضخامت اینتیما-مدیای کاروتید افزایش‌یافته و بروز پلاک‌های کاروتید وجوددارد. در این مطالعه برآن شدیم که مطالعاتی را که تا کنون در زمینه ارتباط بیماری کبد چرب غیرالکلی و آترواسکلروز شریان کاروتید انجام شده‌است را در قالب یک مطالعه مروری سیستماتیک و جامع تحت بررسی قرار دهیم. روش‌ها و مواد: این مطالعه به صورت مرور سیستماتیک و متاآنالیز بر روی تمامی مطالعات توصیفی و کوهورت ایندکس شده به زبان انگلیسی در پایگاه‌های pubmed، ovid، scopus، proquest، web of science و cochrane library که ارتباط بیماری کبد چرب غیر الکلی و میزان آترواسکلروز شریان کاروتید را در بیماران بالغ (بالای 18 سال) از ابتدا تا تاریخ مرداد 1400 بررسی کردهاند، انجام‌شده‌است. بر اساس هتروژنیسیتی بین مقالات روش der simonian laird برای راندم افکت یا fixed مدل استفاده شد. یافته‌ها: بهطور کل تعداد 2301 مقاله بدست‌آمده که بعد از حذف موارد تکراری و غیر مرتبط در نهایت اطلاعات 69 مقاله جمع‌آوری شدند و این مقالات بالغ بر تعداد کل 56582 بیمار شامل 26689 بیمار با بیماری کبد چرب غیرالکلی و 38584 کنترل بودند. در نهایت تعداد 64 مقاله برای اندازه‌گیری تاثیر بیماری کبد چرب غیرالکلی بر ضخامت افزایش‌یافته‌ی انتیما-مدیای کاروتید، 17 مطالعه برای اندازه‌گیری تاثیر بیماری کبد چرب غیرالکلی بر میزان بروز پلاک آترواسکلروزی شریان کاروتید و 7 مطالعه برای بررسی تاثیر بیماری کبد چرب غیرالکلی بر روی ضخامت افزایش‌یافته‌ی انتیما-مدیای کاروتید در بیماران دیابتی، به وسیله‌ی fixed random effects model وارد متاآنالیز گردید. نتایج این متاآنالیز نشان‌دادند که وجود بیماری کبد چرب غیرالکلی با افزایش 66 درصدی ضخامت انتیما-مدیای کاروتید ارتباط داشت (001/0> p value، 1/24- 7/1 CI % 95، 666/1=OR)، وجود بیماری کبدچرب غیرالکلی با افزایش بروز پلاک آترواسکلروزی در عروق کاروتید ارتباط معنی‌داری داشت و باعث افزایش 35 درصدی بروز پلاک آترواسکلروزی در عروق کاروتید می‌شود (001/0 > p value، 43/1- 28/1 CI % 95، 356/1=OR) و در ساب گروپ متا‌آنالیز 7 مطالعهای که صرفا بر روی بیماران دیابتی انجام شده بودند (گروه بیماری کبد چرب غیر الکلی و گروه کنترل هردو از بیماران دیابتی بودند) نتایج نشان داد که در این بیماران وجود بیماری کبد چرب غیر الکلی با افزایش ضخامت انتیما-مدیای کاروتید ارتباط معنی داری نداشت (557/0 = p value، 089/1- 955/0 CI % 95، 020/1 =OR).