بررسی اثر ضدمیکروبی پست‌بیوتیک‌های حاصل از لاکتوباسیلوس کازئی و ساکارومیسس بولاردی بر استافیلوکوکوس اورئوس و پنی‌سیلیوم اکسپانسوم

Abstract

مقدمه و هدف: مواد غذایی از مهمترین علل انتقال دهنده میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا به انسان است. روش‌های مختلفی برای مهار میکروارگانیسم‌ها وجود دارد. امروزه با وجود بسیاری از ترکیبات نگه‌دارنده کارایی این ترکیبات هنور مورد بحث است. استفاده از پروبیوتیک‎ها و متابولیت‌های آن که امروزه پست‌بیوتیک نامیده می‌شود که توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. پستبیوتیک‌ها شامل ترشحات سلولی، سلول لیز شده، فراکسیونی سلولی و سوپرناتانت است که اگر به مقدار معین دریافت شود دارای اثرات سلامت بخش است. پست‌بیوتیک‌ها دارای اثرات سلامت بخش مانند اثر ضدمیکروبی ، ضدسرطانی و آنتی‌اکسیدانی است. نقش ضدمیکروبی پست‌بیوتیک‌ها اهمیت بسزایی در بهبود ایمنی مواد غذایی دارد. بنابراین مطالعه حاضر جهت بررسی اثر ضدمیکروبی پست‌بیوتیک‌های(دیواره‌سلولی و سوپرناتانت) حاصل از لاکتوباسیلوس کازئی و ساکارومیسس بولاردی علیه استافیلوکوکوس اورئوس و پنی سیلیوم اکسپانسوم و همچنین جهت شناسایی ترکیبات ضد میکروبی پست‌بیوتیک‌ها انجام گرفت. مواد و روش: ابتدا ترکیبات پست‌بیوتیکی(دیوراه سلولی و سوپرناتانت) از دو سویه ذکر شده، جداسازی گردید. حداقل غلظت مهاری پست‌بیوتیک‌ها در پلیت 96 خانه‌ای تعیین شد و سپس جهت تعیین اثر ضدمیکروبی پست‌بیوتیک‌های حاصل از سویه‌های فوق الذکر در غلظت‌های 500،1000،2000،4000 میکروگرم/میلی‌لیتر بر استافیلوکوکوس اورئوس و پنی‌سیلیوم اکسپانسوم در محیط کشت مولر هینتون آگار با استفاده از روش دیسک آگار دیفیوژن انجام گرفت. برای تعیین ترکیبات ضد میکروبی پست‌بیوتیک‌ها(سوپرناتانت) از دستگاه کروماتوگراف گازی-طیف سنج جرمی ((GC_MS استفاده شد.

یافته‌ها: در ارزیابي اثر ضدمیكروبي پست‌بیوتیک‌های(دیواره سلولی و سوپرناتانت) حاصل از ساکارومیسس بولاردی و لاکتوباسیلوس کازئی بر پاتوژن‌های ذکر شده مشاهده شد که پست‌بیوتیک‎‌های تهیه شده در این مطالعه مانع رشد استافیلوکوکوس اورئوس می‌شود اما تاثیری بر رشد پنی‌سیلیوم اکسپانسوم نداشت. حداقل غلظت مهاری پست‌بیوتیک‌ها( سوپرناتانت) در برابر استافیلوکوکوس اورئوس حداقل غلظت مهاری 33 میکروگرم/میلی‌لیتر بود. در ارزیابی اثر ضدمیکروبی پست‌بیوتیک‌ها(دیواره‌سلولی و سوپرناتانت) در غلظت‌های 500،1000،2000،4000 میکروگرم/میلی‌لیتر با روش دیسک آگار دیفیوژن بزرگترین قطر هاله عدم رشد در غلظت 4000 میکروگرم/میلی‌لیتر در برابر باکتری استافیلوکوکوس‌اورئوس تشكیل شد و ساکارومیسس بولاردی قطر هاله عدم رشد بیشتری نسبت به لاکتوباسیلوس کازئی داشت (05 / 0 ≥ P) اما در برابر پنيسیلیوم اکسپانسوم، هاله عدم رشد مشاهده نشد. طبق نتایج ((GC_MS ترکیبات پست‌بیوتیک‌هابیشتر شامل اسیدهای آلی و اسیدهای چرب بود. فراوان ترین ترکیب شناسایی شده در سوپرناتانت‌های حاصل از سویه‌های مذکور Pyrrolo[1,2-a] pyrazine-1,4-dione بود. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از مطالعه حاضر مي‌توان نتیجه گرفت که لاکتوباسیلوس کازئی و ساکارومیسس بولاردی از میکروارگانیسم‌هایی هستند که پست¬بیوتیک حاصل از آن‌ها مي¬تواند جهت مهار رشد معنی دار باکتری‌های بیماری‌زا از جمله استافیلوکوکوس اورئوس مورد استفاده قرار گیرد. همچنین نتایج بدست آمده از اندازه‌گیری‌های قطر هاله عدم رشد پاتوژن‌های ارزیابي شده، نشان از تفاوت در اثر پست‌بیوتیک داشت و یک رابطه وابسته به غلظت را نشان داد، طوری که هرچه مقدار غلظت پست‌بیوتیک‌ها افزایش یابد اثر ضدمیكروبي نیز افزایش پیدا مي‌کند. کلمات کلیدی: لاکتوباسیلوس کازئی ، ساکارومیسس بولاردی، پروبیوتیک، پست¬بیوتیک، پاتوژن‌های بیماری‌زا