بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد بهداشت شغلی و ایمنی شاغلین و ارتباط آن با وضعیت بهداشت و ایمنی کارگاههای کوچک شهر مرند

Abstract

مقدمه و هدف: در کشورهای در حال توسعه، استفاده از نیروی انسانی در کارگاههای کوچک بسیار گسترده است و معمولا این کارگاهها از نظر سطح آگاهی، تسهیلات بهداشتی و مخاطرات ایمنی و عوامل زیانآور شغلی، در شرایط نامناسبتری قرار دارند لذا این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد شاغلین کارگاههای کوچک و ارتباط آن با وضعیت بهداشت و ایمنی کارگاهها صورت گرفت. روش کار و مواد: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و از لحاظ زمانی بصورت مقطعی میباشد که در سال 00-99 در کارگاههای تحت پوشش اتاق اصناف شهرستان مرند به تعداد 3141 کارگاه صورت گرفت. حجم نمونه برابر 384 کارگاه از بین کارگاههای ذکر شده انتخاب و نمونهها بصورت خوشهای با تسهیم متناسب جمع آوری شدند. از پرسشنامه استانداردKAP و چک لیست تهیه شده از فرمهای روتین وزارتی جهت جمع آوری دادهها استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار آماریIBM SPSS Statistics نسخه 25 استفاده شد. یافتهها: براساس نتایج بدست آمده میان سه گروه شغلی از لحاظ آگاهی شاغلین تفاوت معناداری مشاهده نگردید اما از لحاظ نگرش و عملکرد شاغلین میان سه گروه شغلی اختلاف معناداری وجود داشت. میانگین نمره آگاهی، نگرش و عملکرد به ترتیب برابر 45/8±10/20، 40/1±58/114، 83/5±90/41 بدست آمد که براساس سطوح تعریف شده 7/72 درصد آگاهی ضعیف، 1/78 درصد نگرش متوسط و 6/92 درصد عملکرد ایمن داشتند و همچنین میانگین درصد وضعیت بهداشتی، ارگونومیکی و ایمنی کارگاهها به ترتیب 95/19±47/68، 79/29±25/14 و 69/18±96/84 محاسبه گردید. از نظر نمره آگاهی در سطوحهای مختلف جنسیت، وضعیت تاهل و میزان درآمد شاغلین و از نظر نمره نگرش میان سن، وضعیت تاهل و میزان درآمد شاغلین و همچنین از نظر عملکرد شاغلین بین سطوح مختلف سن، وضعیت تاهل، سابقه کاری و میزان درآمد از نظر آماری اختلاف معناداری مشاهده نگردید. متغیرهای آگاهی، نگرش و عملکرد از لحاظ سطوح مختلف تحصیلات و سابقه کاری تفاوت معناداری مشاهده گردید به گونهای که با افزایش تحصیلات میزان متغیرها بیشتر و با افزایش سابقه کاری میزان متغیرها کاهش مییافت. میان تمامی متغیرها به جز نگرش و عملکرد با وضعیت ایمنی ارتباط مثبت وجود داشت اما از لحاظ شدت ارتباط، در اکثرا موارد بصورت ناچیز بود. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که سطح آگاهی شاغلین نسبتا پایین بود اما نگرش و عملکرد آنها مطلوب بود و بین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد شاغلین با وضعیت بهداشت و ایمنی کارگاهها ارتباط معنادار و مستقیم ضعیف وجود داشت که به نظر میرسد مطالعات بیشتری در این راستا لازم میباشد. پیشنهاد میگردد بصورت دورهای بازدید مشترک توسط ادارههای مرتبط صورت گیرد و همچنین تصویب گردد قبل از ارائه پروانه کسب یا جواز فعالیت، شاغلین دورههای آموزشی بهداشت و ایمنی را گذرانده و همچنین صلاحیت وضعیت بهداشتی و ایمنی از اداره بهداشت و اداره کار اخذ گردد.