ارزیابی برنامه های غربالگری اختلالات شناختی برای تشخیص زودرس دمانس و آلزایمر: مرور نظام مند

Abstract

مقدمه و هدف : آلزایمر علت اختلالات شناختی و دمانس است که اثرمهمی دراستقلال فردی دارد. جميعت ايران اكنون در حال حركت از ميانسالي به سمت سالمندی است و پيش بيني مي شود در دو تا سه دهه آينده، 25 % جمعیت كشور سالمند شوند، با توجه به بالا رفتن سن و ارتباط آن با اختلالات شناختی و آلزايمر، بدیهی است 8 تا 10 % جمعيت سالمندان گرفتار آلزايمر خواهند شد. هدف مطالعه ی مرور نظام مند حاضر، ارزیابی برنامه های غربالگری اختلالات شناختی برای تشخیص زودرس دمانس و آلزایمر می باشد. مواد و روش ها : پایگاههای داده Medline(PubMed) ، Scopus ، Cochrane, Dare, All EBM Reviews, CRD با استفاده از OVID ، ProQuest برای جستجوی پایان نامه ها از ابتدای سال 2012 تا 25/11/2019 با استفاده از کلیدواژه های Alzheimer, dementia, screening, mass screening, early detection early diagnosis, predictive value, accuracy, false negative rreaction, false positive reaction, diagnostic error, reproductively of result, reference values, reference standard, observer variation predictive value of tests cognitive impairment, cognition disorders, cognitive decline, cognitive loss. و با تدوین استراتژی جستجو مختص هر پایگاه بررسی شد. به منظور استخراج اطلاعات مورد نیاز از فرم اکسل طراحی شده توسط تیم پژوهش استفاده شد. اطلاعات مورد نیاز شامل نویسنده و سال مطالعه ، کشور، جمعیت و محل مطالعه ، حجم نمونه ، آزمون شاخص و آزمون مرجع ، پیامد مورد انتظار، حساسیت و ویژگی تستهای تشخیصی بودند. از ابزار QUADAS2 برای ارزیابی خطر تورش مطالعات استفاده شد. به منظور تجمیع یافته های مطالعات در زمینه دقت تشخیص، اندازه های اثر مربوط به حساسیت و ویژگی از طریق متاآنالیز با روش اثرات تصادفی تجمیع شد. یافته ها : تعداد 18132 عنوان مطالعه بازیابی گردید که پس از حذف موارد تکراری به صورت الکترونیک و دستی تعداد 8285 عنوان برای غربالگری باقی ماندند. پس از بررسی عنوان و چکیده مطالعات ، تعداد 52 اصل مقاله برای مطالعه انتخاب شدند. از این تعداد 33 عنوان مطالعه با دلیل حذف شده و 19 عنوان مقاله وارد ارزیابی کیفی شدند. پس از بررسی برنامه های غربالگری روتین و عمومی مراقبت از بیماری که در کشورهای مختلف انجام شده است، 7 برنامه ی کشوری غربالگری در قالب برنامه های ملی یافت شد . علیرغم اینکه Mini Mental State Examination(MMSE) پرکابردترین ابزار تشخیصی می باشد اما براساس مرور نظام مند حاضر برای ارزیابی بیماران ابزارها (MIS) Memory impairment screen ، The General Practitioner assessment of cognition(GPCOG) (MOCA) Montreal cognition assessment و از ابزارهای Alzheimer disease 8 item(AD8) و GPCOG General practitioner Cognition(GPCOG) ، Informant Questionnaire on(IQCODE) Cognitive Decline برای ارزیابی مراقبین آنها با عملکردی برابر یا بهتر از MMSE می توانند مورد استفاده قرار گیرند. حساسیت و ویژگی MMSE معادل 70% با فاصله اطمینان 95% معادل (51/0 – 89/0) و ویژگی آن معادل با فاصله اطمینان 95% معادل( 78/0 – 88/0) برآورد شد. بحث و نتیجه گیری: شواهد قوی در خصوص غربالگری همگانی برای شناسایی اختلالات شناختی یافت نگردید. اما به دلیل وجود موارد بالای بیماران تشخیص داده نشده و مزایای تشخیص زودرس بیماری در مدیریت آن توسط مراقبین، ادغام تشخیص زودرس در برنامه های مراقبت سالانه یا دوره ای سالمندان در اغلب کشورهای بادرآمد بالا صورت گرفته است. استفاده از کارکنان غیرپزشک در ارزیابی اولیه می تواند به عنوان یک گزینه مناسب به ویژه در کشورهایی که با کمبود نیروی انسانی پزشک مواجه هستند، مورد توجه قرار گیرد. ابزارهای GPCOG ، IQCODE و CAMCOG می توانند در بخش مراقبتهای اولیه دقت تشخیص برابر یا بیشتر از MMSE ارایه دهند.