پيشگويی کننده های فشار خون کنترل نشده در بيماران مبتلا به پرفشاری خون تحت پوشش مراکز خدمات جامع سلامت روستايی سلماس

Abstract

چکیده فارسی مقدمه و هدف: فشار خون بالا یک عامل خطر اصلی برای بیماری‌های قلبی-عروقی است و یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی و یکی از مهمترین علل مرگ زودرس در سراسر جهان است. این مطالعه با هدف مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و عوامل پیش‌بینی کننده فشار خون کنترل شده و کنترل نشده در بیماران ایرانی مبتلا به پرفشاری خون انجام شد. روش کار: این مطالعه‌ی مورد- شاهدی در شهرستان سلماس، استان آذربایجان غربی، ایران انجام شد. در مجموع 441 شرکت کننده (۲۲۰ مورد و ۲۲۱ شاهد) با تشخیص پرفشاری خون در مراکز مراقبت‌های اولیه بهداشتی به طور تصادفی از دی ماه 1397 تا پایان اسفند ماه 1397 انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از چک لیستی شامل ویژگی‌های اجتماعی و جمعیتی شرکت کنندگان (مستخرج از سامانه سیب)، پرسشنامه ده سوالی شخصیت TIPI و پرسشنامه بین المللی فعالیت بدنی IPAQ جمع آوری شد. داده¬ها با استفاده از رگرسیون لجستیک و نرم افزار stata ورژن 15 تحلیل شدند. يافته‌ها: از بين 441 بيمار شرکت کننده در اين مطالعه (3/70 %) 310 زن ، (4/52 %)231 نفر دارای سن بالای 60 سال ، (1/65 %) 287 نفر بی‌سواد و (3/80 %) 354 متاهل بودند. بر اساس نتايج بدست آمده بین سن بالای 60 سال، مصرف دخانيات، نمايه توده بدنی بالا و دور کمر بزرگتر مساوی 90 سانتی متر و فشار خون کنترل نشده اختلاف معنی داری مشاهده شد (۰۵/۰P<). ميزان درآمد بيماران و شغل بیماران در کنترل فشار خون اين افراد رابطه معنی دار مشاهده نشد (۰۵/۰P>). با توجه به نتايج بدست آمده،مصرف ميوه و مصرف پایین تر از حد معیین نمک با کنترل فشار خون رابطه داشت و ميزان مصرف سبزيجات ، فست فود و لبنیات ارتباط معنی‌داری را با کنترل فشار خون نشان نداد. رگرسیون لجستیک چندگانه نشان داد که نمره سازگاری (001/0= P ، (93/0 ، 75/0) CI 84 /0: OR) و وجدان (001/0= P ، (95/0 ، 73/0) CI 85/0: OR)، فعالیت بدنی کم (۰۰۱/۰> =P ، (41/13، 06/3)41/6=OR)، سن بزرگتر مساوی60 سال (002/0= P ، (32/3 ، 98/0) CI 81/1: OR)، چاقی (045/0= P ، (71/2 ، 01/1 ) CI 65/1: OR )، مصرف دخانیات (009/0= P ، (34/3 ، 42/1 ) CI 32/2: OR ) و عدم مصرف میوه‌ها (016/0= P ، (70/17 ، 35/1 ) CI 50/3: OR) پیش بینی کننده فشار خون کنترل نشده در بیماران مبتلا به پرفشاری خون بودند (05/0> P). نتيجه‌گيری: در اين مطالعه متغییرهایی مثل سن بالا ، تغذيه (مصرف روغنهای جامد ، مصرف زیاد نمک )، ويژگي‌های شخصيتی(برونگرایی) و فعاليت فيزيکی کم پیش گویی کننده فشار خون کنترل نشده در بيماران پرفشاری خون بودند و با توجه به موارد گفته شده مي¬توان با تغيير در پاره‌ای از عادات غذايی مانند کاهش مصرف نمک و چربي‌های جامد و افزايش مصرف ميوه و نيز با تقويت برخی ويژگيهای شخصيتی و نيز افزايش ميزان فعاليت فيزيکی بيمارانی که از نظر فعاليت بدنی غير فعال هستند (تا MET 600) ، در جهت کنترل فشار خون اين بيماران گام موثری برداشت. کليد واژه‌ها: فشار خون، فشار خون کنترل نشده، شخصيت، فعاليت بدنی. پرفشاری خون