تاثیر فوتوبیومودیولاسیون در ترمیم عصب آلوئولار تحتانی طی آسیب های یاتروژنیک در جراحی های ناحیه دهان ، فک و صورت : مرور نظام مند

Abstract

مقدمه: در پی جراحی های دهان فک و صورت ، آسیب عصب آلوئولار تحتانی امری شایع می باشد که می تواند منجر به اختلالات حسی نظیر پارستزی، آنستزی و... در ناحیه چانه و لب پایین شود که بهبودی آن ها از نظر اثرگذاری بر کیفیت زندگی بیماران مهم می باشد. البته اکثر این آسیب ها ( نزدیک به 90 % ) موقتی بوده و در عرض 6 هفته بهبود می یابند. ولی اگر این آسیب ها بیش از 6 ماه باقی مانده باشند ، دائمی تلقی خواهند شد[1]. فوتوبیومودیولاسیون جزو روش های نوین فیزیولوژیکی می باشد و شامل انواع روش های لیزر درمانی و استفاده از دیود های نشردهنده نور می شود که اثرات جانبی و حساسیت تکنیکی بالایی نداشته و از این جهت کار کردن با آن ها آسان است[2]. تا کنون مقالات متعددی در مورد تاثیر این روش روی بهبودی عصب آلوئولار تحتانی آسیب دیده منتشر شده است که ما در مطالعه حاضر بر اساس یافته های انتشاریافته، میزان اثرگذاری این روش و همچنین تاثیر شرایط مختلف درمانی از نظر فاصله زمانی ایجاد آسیب تا درمان و ویژگی های لیزر روی میزان بهبودی را بررسی کردیم. مواد و روش ها: پایگاه داده های Medline(pubmed) , Scopus , Embase , Cochrane و ProQuest با کلیدواژه های محدود به زبان انگلیسی مورد بررسی قرار گرفتند که بعد از کنارگذاشتن مقالات مشابه و انتخاب بر اساس معیار های ورود و خروج و ارزیابی بر اساس چک لیست JBI [3]، مقالات وارد مطالعه شدند. تست های مورد بررسی در این مقاله شامل VAS for sensitivity, 2-point discrimination, brush stroke, Semmes Weinstein, pinprick nociception و thermal discrimination بود. یافته ها: نهایتا 12 مقاله تا تاریخ 12 اکتبر سال 2020 وارد مطالعه شدند.که این مطالعات را ابتدا از نظر فاصله زمانی آسیب تا درمان در سه قسمت درمان های فوری ، 6 الی 12 ماهه و بالای 2 سال تقسیم بندی کرده و نتایج هر یک از تست ها را در این سه بازه زمانی مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه گیری: در بررسی تست VAS ، LLLs به تنهایی و یا در ترکیب با لیزرهای LED فقط در بازه زمانی فوری با رعایت برخی شرایط مربوط به لیزر، توانستند در بهبودی مفید واقع شوند. حس های مکانیکال که با تست های 2-point discrimination، brush stroke، Semmes Weinstein و pinprick nociception ارزیابی شده بودند، تنها در صورت درمان فوری توانسته بودند بهبودی ضعیفی یابند. در کل فوتوبیومودیولاسیون هیچ تاثیری در بهبودی حس حرارتی در بیماران نداشت.