تاثیر مشاوره حمایتی بر اختلال استرس پس از تروما متعاقب زایمان و تکامل عصبی عضلانی شیرخوار

Abstract

چکیده: مقدمه: بسیاری از زنانی که زایمان تروماتیک را تجربه می کنند، بیان می کنند که فرصتی برای صحبت در مورد نگرانی ها و استرس هایشان فراهم نمی شود؛ حال آنکه حمایت روانی مناسب به منظورکاهش عواقب دراز مدت و شدید بعدی ضروری است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مشاوره حمایتی بر اختلال استرس پس از تروما متعاقب زایمان و تکامل عصبی عضلانی شیرخوار طراحی شد. روش کار: این مطالعه شبه تجربی بر روي ۱۶۶ زن دارای ترومای زایمانی بستری در بیمارستان های دولتی اراک انجام گرفت. مشارکت کنندگان به صورت بلوک بندی تصادفی طبقه بندی شده بر اساس نوع زایمان(واژینال یا سزارین اورژانسی) به دوگروه مداخله و کنترل تخصیص یافتند. پس از تکمیل پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و پیوند پس از زایمانPBQ: Postpartum Bonding Questionnaire))، برای گروه مداخله (۸۳ نفر)، روان درمانی حمایتی انفرادی طی دو جلسه حضوری، قبل از ترخیص از بیمارستان و ۱۵-۱۰ روز پس از زایمان و یک مشاوره تلفنی طی ۶-۴ هفته پس از زایمان ارایه شد. گروه کنترل، فقط مراقبت های معمول بعد از زایمان را دریافت نمودند. پرسشنامه های اختلال استرس پس از تروما(PCL-5: PTSD Checklist for DSM-5)، پیوند پس از زایمان و افسردگی پس از زایمان ادینبورگ در دو ماهگی تکمیل و پرسش نامه های PCL-5 و تکامل عصبی عضلانی شیرخوار ASQ= Ages and Stages Questionnaire در چهار ماهگی توسط پژوهشگر مصاحبه و تکمیل شد. چک لیست شاخص های آنتروپومتریک بر اساس پرونده زایمانی و سنجش در دو ماهگی و چهار ماهگی تکمیل شد. داده ها پس از جمع آوری با نرم افزار SPSS25 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از آزمون های مجذور کای، t-test، ANCOVAبا تعدیل اثر نمره پایه و RMANOVA استفاده شد. یافته ها: در دو ماهگی، فراوانی PTSD در گروه مداخله ۳/۶% و درگروه کنترل ۲/۷% بود (۲۷/۰p=) و شدت علائم اختلال استرس پس از زایمان تروماتیک در گروه مداخله بطور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود (تفاوت میانگین۳۷/۶- ، فاصله اطمینان ۹۵%: (۵۵/۳- - ۱۸/۹-)؛۰۴/۰=p). درچهار ماهگی، فراوانی PTSD درگروه مداخله ۶۳/۹ % و گروه کنترل ۴۳/۸% بود (۰۰۰/۱P=) و شدت علائم اختلال استرس پس از زایمان تروماتیک درگروه مداخله، کمتر از گروه کنترل بود (تفاوت میانگین4/13-، فاصله اطمینان ۹۵%: (۶۶/۱۰ - - ۱۵/۱۶-)؛ ۰۰۱/۰>P). در رابطه با تأثیر مشاوره حمایتی بر تکامل عصبی عضلانی شیرخوار، چهار ماه پس از زایمان در پنج حیطه برقراری ارتباط، حرکات درشت، حرکات ظریف، فردی– اجتماعی و حل مشکل، بهبود معنی‌داری درگروه مداخله نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (۰۰۱/۰>P). نتیجه گیری: ارایه مشاوره حمایتی در راستای کاهش شدت علائم PTSD متعاقب زایمان تروماتیک و بهبود تکامل عصبی عضلانی شیرخوار مؤثر بوده و توصیه می گردد که ارائه مشاوره حمایتی در برنامه مراقبتی مادران دارای تجربه زایمان تروماتیک گنجانده شود.