اثر مکمل¬یاری جنیستئین بر شاخص¬های متابولیک و استرس اکسیداتیو در زنان یائسه مبتلا به دیابت نوع-2: کارآزمایی بالینی شاهددار دوسوکور

Abstract

چکیده: مقدمه و هدف: دیابت نوع-2 شایعترین اختلال متابولیکی است که مشخصه مهم آن افزایش سطح گلوکز خون می¬باشد. کاهش عملکرد تخمدان¬ها و کمبود استروژن در دوران یائسگی نقش مهمی در بروز اختلالات متابولیکی در زنان یائسه دارد. ایزوفلاون¬های موجود در برخی مواد غذایی مانند سویا، می¬توانند در کاهش خطر بیماریهای قلبی-عروقی و دیابت نوع-2 نقش مهمی داشته باشند، که از میان آنها جنیستئین فراوانترین و غالبترین شکل به¬شمار می¬آید. هدف این مطالعه بررسی تاثیر مکمل¬یاری جنیستئین بر شاخص¬های قند خون، پروفایل لیپیدی و وضعیت استرس اکسیداتیو در زنان یائسه مبتلا به دیابت نوع-2 بود. مواد و روش کار: مطالعه حاضر به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور روی 54 نفر از زنان یائسه مبتلا به دیابت نوع-2 که براساس معیارهای ورود و عدم ورود انتخاب شده بودند، انجام شد. افراد موردنظر پس از همسان¬سازی از نظر سن و نمایه توده بدنی (BMI)، در دو گروه‌ مداخله و کنترل قرار گرفتند. در ابتدای مطالعه رضایت¬نامه کتبی از تمام افراد شرکت کننده اخذ گردید و برای کلیه افراد پرسشنامه ویژگی¬های دموگرافیک، فعالیت فیزیکی و دریافت غذایی تکمیل و اندازه¬گیری¬های تن¬سنجی شامل: وزن، قد، BMI، دور کمر، دور باسن و نسبت دور کمر به دور باسن انجام و نمونه¬های خونی جهت اندازه¬گیری¬های بیوشیمیایی جمع¬آوری شد. گروه مداخله، روزانه دو کپسول حاوی mg54 مکمل جنیستئین به مدت 3 ماه دریافت کردند، گروه کنترل نیز کپسول دارونما، به مدت مشابه استفاده نمودند. کلیه پرسشنامه¬ها و اندازه¬گیری¬ها مجددا بعد از پایان مداخله انجام شد، همچنین بررسی دریافت غذایی نیز در وسط و پایان مطالعه تکرار گردید. تحلیل داده ها بااستفاده از نرم‌افزار SPSS22 انجام شد. جهت آنالیز آماری داده¬ها از تست¬های chi-squared test،Independent t-test ، Paired t-test، Mann-whitney U-test، Repeated measures و آنالیز کوواریانس (ANCOVA) استفاده شد. 05/0P < معنی¬دار در نظر گرفته شد. یافته ها: مکمل¬یاری با جنیستئین بطور معنی¬داری باعث کاهش هموگلوبین گلیکوزیله، سطوح سرمی گلوکز خون ناشتا، تری¬گلیسیرید، مالون¬دی¬آلدهید و همچنین افزایش معنی¬دار ظرفیت آنتی¬اکسیدانی تام در مقایسه با گروه کنترل گردید (05/0P <). سطح سرمی HDL-C و میزان حساسیت انسولینی نیز در گروه جنیستئین افزایش معنی¬داری پیدا کرد (05/0P <)، اگرچه این افزایش در مقایسه با گروه کنترل معنی¬دار نبود. تغییر معنی¬داری در میزان مقاومت انسولینی، سطوح سرمی انسولین، LDL-C، کلسترول تام و ویژگی¬های آنتروپومتریک در هیچ کدام از گروهها در پایان مطالعه مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از مطالعه حاضر نشان داد که مکمل یاری با جنیستئین اثرات مفیدی بر برخی شاخص¬های گلایسمیک، پروفایل لیپیدی و وضعیت اکسیداتیو در افراد مورد مطالعه داشته و احتمالا با مطالعات بیشتر و تایید نتایج فوق بتوان از جنیستئین در کنترل وضعیت متابولیک زنان یائسه مبتلا به دیابت نوع-2 در آینده استفاده نمود.

کلید واژه ها: جنیستئین، دیابت نوع-2، زنان یائسه، شاخص¬های گلایسمیک، پروفایل لیپیدی، استرس اکسیداتیو