امکان سنجی تولید سامانه ضدمیکروبی حاوی عصاره آبی سیر در مخلوط ژلاتین- صمغ فارسی توسط روش برهمکنش الکترواستاتیکی

Abstract

چکیده فارسی مقدمه: با توجه به اینکه نگهدارنده های شیمیایی سنتتیک در مواد غذایی می¬توانند برای سلامت انسان مضر باشند امروزه ترکیبات طبیعی به دلیل فوایدشان در سلامتی توجه بیشتری را به خود جلب کرده اند. در این بین گیاه سیر به دلیل حضور ترکیبات زیست فعال بسیاری در آن از جمله آلیسین مورد توجه بسیاری قرار گرفته¬است. با توجه به ناپایداری آلیسین، استفاده از این ترکیب نیازمند ریزپوشانی آن، جهت کاربردهای غذا- دارویی می¬باشد. روش کواسرواسیون یک تکنیک امیدوارکننده برای ریزپوشانی می¬باشد، که در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی و دارویی به کار گرفته می¬شود. در این بین ژلاتین رایج¬ترین پروتئین مورد استفاده در فرآیند کوآسرواسیون ترکیبی است. صمغ فارسی نیز یک هیدروکلوئید طبیعی است که به طور بالقوه می¬تواند به عنوان یک جایگزین مطلوب برای هیدروکلوئید های میکروبی یا گیاهی طبیعی اما گران قیمت مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این مطالعه ریزپوشانی عصاره سیر به روش کواسرواسیون در بیوپلیمر ژلاتین- صمغ فارسی می¬باشد. مواد و روش کار: در ابتدا برهمکنش میان صمغ فارسی و ژلاتین (از نسبت 2:0 تا 1:1 و غلظت نهایی 2 %) در pH های 3 تا 5 و براساس طرح آماری D-optimal مورد بررسی قرارگرفت. در این مرحله آزمون¬های کدورت سنجی، بررسی جذب متیلن بلو، اندازه¬گیری پتانسیل زتا و بررسی خواص رئولوژیکی بر روی تیمارها انجام شد و تیمار بهینه بدست آمد. سپس آزمون های FTIR، TGA و همچنین بررسی مورفولوژی تیمار بهینه مورد بررسی قرارگرفت. در مرحله¬ی بعدی عصاره سیر در دامنه غلطت 0 تا 50 % در تیمار بهینه به روش کواسرواسیون ریزپوشانی شد و خواص آنتی¬اکسیدانی و ضدمیکروبی آن با استفاده از آزمون-های DPPH، MIC و Disk Diffusion مورد بررسی قرارگرفت. در نهایت تیمار بهینه بدست آمده از مراحل قبلی با آزمون¬های FTIR، اندازه¬گیری سایز و پتانسیل زتا و همچنین بررسی مورفولوژی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته¬ها: نتایج آزمون کدورت¬سنجی نشان دهنده¬ی وجود برهمکنش قوی میان صمغ فارسی و ژلاتین در نسبت 1:1 و pH 4 بود. نتایج آزمون FTIR نیز موید این موضوع بود. مورفولوژی کمپلکس بیوپلیمری نشان دهنده¬ی ساختاری کروی و متراکم بود. میانگین سایز ذرات بین nm 70-80 گزارش شد. بالاترین خاصیت آنتی اکسیدانی در کمپلکس کواسرات حاوی 50 % عصاره سیر مشاهده شد. زمانی که غلظت عصاره سیر در کمپلکس50 % ، عصاره مذکور بیشترین خاصیت ضدمیکروبی را علیه باکتری¬های اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس از خود نشان داد. با بررسی نتایج بدست¬آمده از طیف جذبی FTIR، برهمکنش عصاره با بیوپلیمرها تایید شد. در مورفولوژی کمپلکس کواسروات حاوی عصاره، سایز ذرات nm 69/49 تا 64/90 بدست آمد. حداکثر راندمان کواسرواسیون 58 % بود. نتیجه¬گیری: این مطالعه درک بهتری از چگونگی تشکیل کمپلکس کواسروات ژلاتین- صمغ فارسی و معرفی یک سیستم تحویل پایدار برای ترکیبات زیست فعال موجود در عصاره سیر را ارائه می¬دهد. کلمات کلیدی: صمغ فارسی، ژلاتین، کمپلکس کواسرواسیون، عصاره سیر