تعیین ارتباط بین آلودگی هوا به ذرات معلق PM10 , PM2.5 و میزان پذیرش اورژانس با عوارض تنفسی در شهر ارومیه با استفاده از آنالیز مورد-متقاطع

Abstract

خلاصه فارسی: مقدمه: آلودگی هوا با توجه به پیامدهای زیانبار آن به یکی از ملموس¬ترین معضلات زیست محیطی در اکثر کشورهای جهان از جمله ایران و بسیاری از کلان شهرها تبدیل ‌شده ‌است. این مطالعه به منظور بررسی ارتباط بین آلاینده‌های هوا شامل ذرات معلق (PM10 , PM2.5) و پذیرش مراکز اورژانس بیمارستانی با علائم تنفسی از سال 1394 تا انتهای سال 1396 با استفاده از روش مورد-¬ متقاطع در شهر ارومیه انجام ‌شد. مواد و روش ها: دراین پژوهش داده¬های مربوط به پذیرش روزانه بیماران با علائم تنفسی از ابتدای سال 1394 تا انتهای سال 1396 از مراکز اورژانس بیمارستان‌های شهر ارومیه جمع-آوری گردید. براساس طبقه¬ بندی بین المللی بیماری¬ها، کدهای 5 نوع بیماری تنفسی شامل بیماری پنومونی، برونشیت حاد،COPD ، آسم، تنگی¬ نفس به همراه اطلاعات مربوط به سن، جنسیت، آدرس محل سكونت و زمان پذیرش بیماران، از سیستم اطلاعات ثبت شده در گزارش‌هاي بیمارستانی جمع آوری گردید. داده¬های خام بدست آمده از بیمارستان‌ها مورد بررسی و ویرایش اولیه قرار گرفت، شناسایی داده¬های تکراری بیماران با مرتب سازی داده¬ها و حذف رکوردهای تکراری در نرم افزار اکسل انجام شد. داده¬های سنجش ساعتی مربوط به آلاینده¬های PM10 و PM2.5 که توسط ایستگاه سیار اندازه‌گيري و ثبت شده بود، نیز گردآوري شد. اطلاعات سایر ایستگاه¬های سنجش آلودگی هوا به دلیل اینکه شامل درصد بالایی از داده های از دست رفته بود، در جمع¬بندی داده¬ها مدنظر قرار نگرفت. داده¬های نامعتبر و غلط بررسی و حذف شدند، به منظور حذف داده¬های پرت از روش محاسبه میانگین ± 3 برابر انحراف معیار استفاده شده و داده¬هایی که خارج از بازه مذکور بودند، حذف شدند. تاثیر شاخص‌های آلودگی هوا به ذرات معلق بر پذیرش بیمارستانی بیماران تنفسی در این مطالعه بر مبنای 2± روز از تاریخ پذیرش بیمارستانی به عنوان زمان مواجهه و سایر روزهای ماه به عنوان روزهای کنترل در نظر گرفته ‌شد. برای بررسی رابطه بین متغیرهای آلودگی و عوارض تنفسی از روش تحلیل مدل‌های آمیخته با ساختار کوواریانس متقارن مرکب و روش برآورد درست نمایی حداکثر مقید با در نظر گرفتن Probability distribution: Multinomial وLink function Generalized logit و مدل¬سازی مختلط خطی تعمیم¬ یافته استفاده گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS26 در سطح معنی‌داری 05/0انجام شد. یافته¬ها : یافته¬ها نشان دهنده ارتباط مستقیم و معنی‌داری بین پذیرش بیمارستانی هریک از ‌بیماری‌های پنومونی، COPD‌، آسم و تنگی نفس با ذرات معلق PM10 بود. به¬طوری که با افزایش هر 10 میکروگرم بر مترمکعب غلظت ذرات معلق PM10 شانس ابتلای بیماری¬های تنفسی پنومونی، COPD، آسم و تنگی‌نفس به¬ترتیب 2/0، 2/0، 7/0 و 1/0 درصد افزایش داشت. نتیجه¬گیری: نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان داد که در شهر ارومیه اغلب اوقات در سال‌های مورد مطالعه میزان ذرات معلق PM10 و PM2.5 از حد استاندارد‌های ملی و بین المللی بیشتر ‌بود. بین پذیرش بیمارستانی هریک از ‌بیماری‌های پنومونی، COPD‌، آسم و تنگی نفس با ذرات PM10 رابطه مستقیم و معنی‌داری ملاحظه شد. در مورد ذرات PM2.5 و پذیرش بیمارستانی با هیچ یک از ‌بیماری‌های مورد مطالعه رابطه معنی‌داری مشاهده نشد. واژگان کلیدی: اثرات تنفسی، پذیرش بیمارستانی، آلودگی هوا، ذرات معلق، آنالیز مورد- متقاطع