مطالعه اثر تئوبرومین و تئانین، به تنهایی و توأم، بر پیشگیری از سرطان روده بزرگ در مدل حیوانی موش صحرایی

Abstract

مقدمه و هدف: به حضور تومور در روده¬ی بزرگ، سرطان کولون اطلاق می¬شود. این سرطان از نظر بروز در رتبه¬ی چهارم و از نظر میزان مرگ و میر در رتبه¬ی پنجم در میان سرطان¬ها در جهان قرار دارد. امروزه استفاده از ترکیبات طبیعی برای پیشگیری یا مهار سرطان کولون مورد توجه محققان بسیاری قرار گرفته است. در میان آن¬ها، اثرات مفید تئوبرومین، متیل¬گزانتین غالب کاکائو، و تئانین، یک آنالوگ آمینواسیدی مختص چای، بر سرطان در برخی مطالعات گزارش شده است. با این حال در مطالعات پیشین اثرات این دو فیتوکمیکال بر پیشگیری از سرطان کولون ارزیابی نشده است. لذا مطالعه¬ی حاضر با هدف بررسی اثرات تئوبرومین و تئانین، به تنهایی و توأم، بر پیشگیری از سرطان کولون القا شده توسط دی¬متیل¬هیدرازین (DMH) با تمرکز بر اثرات آن¬ها بر بیان دو ژن سرطان¬زا (پروتئین کیناز B1 (AKT1) و Janus kinase 2 (JAK2)) در مدل حیوانی انجام گرفت. روش کار: 30 سر موش¬ صحرایی نر ویستار به صورت تصادفی به 5 گروه کنترل منفی، کنترل مثبت، تئوبرومین (mg/kg 100)، تئانین (mg/kg 400)، و ترکیب تئوبرومین (mg/kg 100)- تئانین (mg/kg 400) تقسیم شدند. سپس حیوانات گروه¬های کنترل منفی و مثبت با گاواژ روزانه¬ی آب آشامیدنی و سایر حیوانات با گاواژ تئوبرومین، تئانین و یا ترکیب تئوبرومین و تئانین، طبق دوزهای بیان¬شده، مورد مداخله قرار گرفتند. بعد از دو هفته، سرطان کولون از طریق تزریق زیر جلدی mg/kg30 DMH، دو بار در هفته و به مدت 12 هفته، در گروه¬های 5-2 القا شد. طی این مدت، حیوانات گروه کنترل منفی تحت تزریق سالین قرار گرفته و همه¬ی حیوانات طبق دستورالعمل فوق¬الذکر گاواژ شدند. در پایان هفته¬ی 14، موش¬های صحرایی بیهوش شده و حفره¬ی شکمی آن¬ها باز گردید. سپس میزان بروز و multiplicity، تعداد و حجم تومورها، تعداد aberrant crypt foci (ACF، کانون¬های غارهای لیبرکان نابجا) و AC (غارهای لیبرکان نابجا) و شاخص¬های هیستوپاتولوژی )وضعیت میکروسکوپیک کریپت¬ها، تعداد سلول¬های گابلت و وجود هیپرپلازی و آدنوم( مورد ارزیابی قرار گرفت. بیان ژن¬های AKT1 و JAK2 نیز با روش Real time quantitative reverse transcriptase PCR بررسی شد. نتایج: multiplicity، تعداد و حجم تومورها، تعداد کل ACFها و ACها و نیز شدت تغییرات هیستوپاتولوژیکی در کولون حیوانات گاواژ¬شده با تئوبرومین و تئانین، به تنهایی یا توأم، به طور معنی¬داری کمتر از گروه کنترل مثبت بود. بیان آنکوژن¬های AKT1 و JAK2 نیز بعد از گاواژ حیوانات با تئوبرومین، تئانین و نیز ترکیب تئوبرومین و تئانین نسبت به گروه کنترل مثبت کاهش یافت. اثر مهاری ترکیب تئوبرومین و تئانین بر بیان AKT1 بیشتر از اثر هر کدام از آن¬ها به تنهایی و اثر تئوبرومین در این خصوص بیشتر از تئانین بود (05/0p-value<). میزان بروز تومور تحت تأثیر مداخله با تئوبرومین و/یا تئانین قرار نگرفت. نتیجه¬گیری: تئوبرومین و تئانین، به تنهایی و توأم، شدت تومورزایی DMH را کاهش دادند. احتمالاً بخشی از این اثرات مشاهده¬شده مرتبط با مهار بیان AKT1 و JAK2 می¬باشد که در مطالعه¬ی حاضر مشخص گردید. انجام مطالعات بیشتر جهت بررسی اثرات این دو فیتوکمیکال بر سایر مسیرهای آنکوژنیک پیشنهاد می¬شود. کلیدواژه¬ها: سرطان کولون، تئوبرومین، تئانین، دی¬متیل¬هیدرازین، AKT1، JAK2