روزه داری رمضان در سه وضعیت شایع: بیماران با کلیه پیوندی، نارسایی کلیه و سنگ ادراری: مرور سیستماتیک

Abstract

هدف از این مطالعه مرورنظام مند و متا-آنالیز تاثیرات روزه داری در ماه رمضان بر سیستم کلیوی نرمال و سه بیماری شایع کلیوی شامل سنگهای ادراری، بیمارانی که پیوند کلیه دریافت کرده اند و بیماران مبتلا به ناکارآمدی کلیه می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه به کمک یک کارشناس با تجربه، استراتژی جستجوی پایه در پایگاه های اطلاعاتی PubMed, The Cochrane Library, Embase, Scopus, ProQuest, Google Scholar, Web of Sciences طراحی و مورد استفاده قرار گرفته است. مقالات انتخاب شده بطور کامل مطالعه و بررسی شده و اطلاعات مورد نیاز در قسمت مرور نظام ¬مند با استفاده از جدول طراحی شده (extraction table) در محیط نرم ¬افزاری Excel مجموعه Microsoft Office 2007 استخراج و خلاصه گردید. از نرم ¬افزار مدیریت منابع Endnote X5 برای سازماندهی، مطالعه عناوین و چکیده¬ ها و همچنین شناسایی موارد تکراری استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده¬ های کمی نیز از نرم افزار SPSS/ver16 استفاده شد. جهت گزارش نتایج از نمودارهای Forest plot استفاده شد. از Funnel plot نیز برای ارزیابی وضعیت سوگیری انتشار بین مقالات استفاده شد. یافته ها: در جستجوی نظام¬مند انجام یافته از منابع تعداد ۳۲۰۷ مقاله شناسایی شد. تعداد ۱۳۸۲ مقاله به دلیل تکراری بودن، و تعداد ۴۴۳ مقاله بعد از بررسی عنوان و مرور خلاصه مقالات، از مطالعه خارج شد. بعد از بررسی full text مقالات، تعداد ۱۳۴۹ مقاله با توجه به معیار های خروج درج شده در قسمت مواد و روش ها کنار گذاشته شد. در نهایت تعداد ۳۳ مقاله که با معیارهای ورود منطبق بود وارد این مطالعه متاآنالیز شدند. برای بیماران پیوند کلیه در ۴ مطالعه میانگین GFR در قبل و بعد از ماه رمضان گزارش شده بود که عدم همگنی بین مطالعات معنی دار بود. (Q=173.379, df=3, I2=98.27, p-value<0.01). نتایج متاآنالیز نشان داد که اختلاف میانگین استاندارد شده GFR در قبل و بعد از ماه رمضان برای بیماران پیوند کلیه برابر ۷۳۶/۰- بود.(SMD=-0.736, 95%CI: -1.816 to 0.343 ; p-value=0.181). برای بیماران CKD در ۹ مطالعه میانگین GFR در قبل و بعد از ماه رمضان گزارش شده بود که عدم همگنی بین مطالعات معنی دار بود (Q=39.149, df=8, I2=79.57, p-value<0.01). نتایج متاآنالیز نشان داد که اختلاف میانگین استاندارد شده GFR در قبل و بعد از ماه رمضان برای بیماران CKD برابر ۱۳۷/۰- بود (SMD=-0.137, 95%CI: -0.464 to 0.189 ; p-value=0.409). در خصوص مقالات مرتبط با روزه داری و سنگ ادراری در مقالات به دست آمده امکان انجام متاآنالیز وجود نداشت.