بررسی تاثیر موسیقی بر عملکردهای شناختی دانشجویان پس از خستگی ذهنی

Abstract

مقدمه: خستگی ذهنی و حالت خوابآلودگی از عوامل مهم و تأثیرگذار در افت عملکرد ذهنی و شناختی افراد و بروز خطاهای انسانی میباشد. خستگی ذهنی اثرات منفی بر روی کنترل توجه، تمرکز و رفتار افراد دارد. به علاوه منجر به افزایش تعداد خطاها و افزایش در زمان واکنش میشود. اهمیت بررسی خستگی مربوط به عواقب ناگوار آن میباشد و همین موضوع باعث شده که مطالعات گوناگونی مبتنی بر اندازهگیری میزان خستگی و عملکرد ذهنی صورت گیرد. هدف: این مطالعه به منظور ارزیابی تاثیر موسیقی بر عملکردهای شناختی دانشجویان (توجه انتقالی و حافظهی کاری) پس از ایجاد خستگی ذهنی طراحی و اجرا گردید. روش کار و مواد: در این مطالعه مداخلهای و کاربردی، 36دانشجو ( 19زن و 17مرد) در محدودهی سنی 19تا 23سال از طریق فراخوان شرکت کردند. افراد ابتدا تحت سه آزمون شناختی (استروپ، حافظهی کاری رو به جلو از آزمون وکسلر و آستانه ادارک سوسو)، که ترتیب آنها به صورت تصادفی بود، قرار گرفته و سپس به مدت یک و نیم ساعت محاسبات ریاضی انجام دادند. پس از پایان محاسبات ریاضی، مجدد آزمونهای شناختی به ترتیب قبل انجام گردیدند. محاسبات ریاضی دوباره به مدت نیم ساعت ادامه پیدا کرد، با این تفاوت که در حین انجام محاسبات ریاضی به موسیقی کلاسیک گوش دادند و پس از آن مجدد آزمونهای شناختی انجام شد.نتایج: میانگین سن شرکت کنندگان 20/41سال با انحراف معیار 0/73بود. نتایج آزمون ادراک سوسو اختلاف معناداری بین مرحلهی اول با دوم و سوم نشان نداد( .)P=0.137در آزمون حافظهی کوتاه مدت وکسلر بین تعداد پاسخهای درست در بین هر سه مرحله، تفاوت معنادار مشاهده نگردید( .)P=0.473در مدت زمان کل انجام تست استروپ (در هر دو مرحلهی نامگذاری و خواندن) بین مرحلهی دوم و سوم تفاوت معنادار مشاهده گردید (.)P=0.037 بحث و نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان میدهد که موسیقی بر متغیرهای ادراک سوسو و حافظهی کاری فضایی پس از خستگی تاثیری نداشته اما بر متغیر توجه انتخابی پس از خستگی ذهنی تاثیرگذار بوده است. در این مطالعه، نتایج مرحلهی دوم تستها نشان داد که افراد پس از انجام مرحلهی اول محاسبات ریاضی، دچار خستگی ذهنی شدند. بر اساس یافتهها، موسیقی کلاسیک بر برخی از عملکردهای شناختی به ویژه توجه، حتی پس از خستگی ذهنی تأثیر مثبت داشت