بررسی فیتوشیمیایی گیاه Stachys kurdica BOISS & HOHEN

Abstract

گیاه Stachys kurdica از خانواده نعنائیان ، گیاهی است یکساله و پایا ، با ساقه های چهارگوش ، برگ ها بصورت ساده ، گل آذین به شکل گرزن ، کاسبرگ شعاعی ، گلبرگ دو لبه و میوه ها بصورت فندقه کوچک به شکل واژ تخم مرغی یا دوکی و کشیده دیده می شوند . این گیاه در رویشگاه های طبیعی مختلف ایران و بخصوص در استان گلستان از مناطق کوهستانی نظیر چهارباغ ، شاهکوه ، زیارت و پارک ملی گلستان یافت می شود . این گیاه در درمان بیماری های قلبی ، پوستی ، گوارشی و به عنوان ضد التهاب ، ضد تشنج ،مسکن و ... استفاده می شود . اهداف هدف از این پژوهش شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در عصاره ها و ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی آنها می باشد . روش کار و مواد ابتدا گیاه مورد نظر از اراضی مشرف به روستای سرای در جزیره اسلامی جمع آوری و پس از شناسایی ، نمونه هرباریومی آن در هرباریوم دانشکده داروسازی نگهداری گردید . پس از خشک کردن گیاه در سایه و در دمای آزمایشگاه ، توسط دستگاه سوکسله با حلال های n -هگزان ، کلروفرم و متانول عصاره گیری شد . عصاره خشک شده n 3 گرم( ، با قیف دکانتاسیون به دو فاز متانولی و / -هگزانی ) 56 n -هگزانی جداسازی شد . فاز 2 گرم( با روش / متانولی جمع آوری شده ) 56 VLC و با استفاده از درصدهای مختلف استون در n -هگزان %80 و 000 %( فراکسیونه شد. فراکسیون های خشک شده ، %50 ، %40 ، %20 ، %00 ، %8 ، %5 ، %4 ، %2 ، %0( توسط TLC در دو سیستم حلال لکه گذاری شدند . پس از ادغام فراکسیون های مشابه و خشک و کریستالیزه شدن آنها در دمای اتاق ، از روش NMR برای شناسایی استفاده شد . سپس 5 گرم از عصاره متانولی طی سه مرحله با استفاده از Sep-Pak ODS ، توسط مخلوط های %80 و 000 % متانول در آب فراکسیونه شد . این فراکسیون ها توسط ، %50 ، %40 ، %20 HPLC مورد جداسازی و در نهایت ترکیبات جداسازی شده توسط روش NMR مورد شناسایی قرار گرفتند . سنجش فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه توسط ماده DPPH بر روی عصاره های کلروفرمی و متانولی انجام شد . نتیجه و بحث و بررسی با استفاده از HPLC پره پراتیو از فراکسیون های 40 % عصاره متانولی ، دو ترکیب جداسازی و ساختمان آنها توسط ³¹C-NMR , ³H شناسایی گردید . این ترکیبات عبارتند از : 0) Scutellarein 7-O-β- [6”- (acetyl)] glucoside 2) Acacetin 7 –[5”( apiosyl)- 2”(acetyl)]-glucoside بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های گیاه نشان داد که عصاره متانولی فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری نسبت به عصاره کلروفرمی گیاه دارد.