فرمولاسیون فراورده موضعی عصاره ی برگ مورد و بررسی تأثیرات آن بر فاکتور های انعقادی در مدل تجربی خونریزی در موش صحرایی

Abstract

مقدمه: Myrtus communis L. (MC) یک گیاه دارویی شناخته شده در طب سنتی می باشد که در ترکیب شیمیایی این گیاه مقادیر بالایی از ترکیبات فنولی (بویژه تانن¬های قابل هیدرولیز) یافت می شوند. بر اساس متون طب سنتی، این گیاه به طور گسترده¬ جهت کنترل خونریزی¬ از قسمت های مختلف بدن به کار می¬رفته است. با این وجود، تا¬کنون درباره اثرات ضد خونریزی گیاه "مورد" مطالعه فارماکولوژیکی صورت نگرفته است. هدف: فرمولاسيون فرآورده موضعي از عصاره¬ی برگ مورد و ارزيابي تأثيرات هموستاتیک آن با استفاده از مطالعات in vivo و in vitro. مواد و روش کار: بدین منظور عصاره آبی برگ مورد تهیه شده و میزان ترکیبات پلی¬فنولی و تانن تام آن بوسیله روش¬های استاندارد تعیین گردید. سپس ژل 5% عصاره با افزودن اکسیپیانت¬های مناسب تهیه گردیده و تست¬های کنترلی لازم بر روی آن انجام گرفت. در ادامه دو پارامتر مدت زمان و میزان خونریزی در محیط in vivo در موش¬های صحرایی تحت درمان قرار گرفته با مواد زیر اندازه¬گیری شدند: محلول عصاره آبی برگ مورد (MCE) با غلظت¬های 1، 5/2، 5، 5/7، 10، 15 و 20%، ژل 5% عصاره برگ مورد (MCG)، محلول تانیک اسید (TA) با غلظت¬های 1، 5/2، 5، 5/7 و 10%، نرمال سالین (NS)، و محلول مانسل (MS) به¬ عنوان محلول هموستاتیک تجاری. همچنین تاثیر MCE 5% و TA 5% بر زمان پروترومبین (PT) و زمان نسبی ترومبوپلاستین فعال شده (aPTT) همراه با تست¬های رسوب پروتئینی و تجمع پلاکتی در محیط in vitro بررسی شدند. یافته ها: در مدل تجربی خونریزی دم در موش صحرایی مدت زمان و میزان خونریزی در گروه MCE 5% در مقایسه با گروه NS کاهش چشمگیری نشان داد (P<0.001). مدت زمان و میزان خونریزی در گروه MS تفاوت معنی داری با گروه MCE 5% نداشت. تجمع پلاکتی توسط میکروسکوپ فلورسنت مشاهده گردید. میزان PT و aPTT با MCE 5% به حدود دو برابر مقادیر اولیه افزایش یافت. همچنین، رسوب پروتئینی و کاهش معنی¬دار در پروتئین¬های سرمی توسط MCE 5% مشاهده گردید. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر افق های جدیدی را بر روی اثرات هموستاتیک MCE می گشاید، که این اثر احتمالاً تا حدودی از طریق تحریک تجمع پلاکتی ایجاد می¬گردد. بنابراین، می¬توان آن را به عنوان منبع جدیدی از داروی هموستاتیک با منشأ گیاهی مورد بررسی¬های بیشتر قرار داد.