بررسی اثرات ضد دیابتی عصاره هیدروالکلی گیاه Eryngium thyrsoideum روی موش های سوری دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Abstract

مقدمه: جنس Eryngium با 472 گونه، یکی از بزرگترین جنس های خانواده چتریان است که اثرات فارماکولوژیکی متعددی از جمله ضد التهاب، ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی و ضد دیابتی در گونه های مختلف از این جنس گزارش شده است. هدف: در پژوهش حاضر، اثرات آنتی دیابتیک گیاه Eryngium thyrsoideum بر روی موش های سوری دیابتی شده با استرپتوزوتوسین مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: نمونه های گیاهی خشک شده توسط روش ماسراسیون با حلال اتانول 77 % عصاره گیری گردید. موش های سوری به طور تصادفی به 8 گروه تقسیم شدند: گروه کنترل سالم که فقط آب و غذا دریافت کردند، گروه کنترل دیابتی که فقط STZ دریافت کردند، گروه کنترل سالم عصاره که فقط دوز mg/kg 077 عصاره )خوراکی( را دریافت کردند، گروه های دیابتیک که دوز های کم و زیاد عصاره را )داخل صفاقی( دریافت کردند، گروه های دیابتیک که دوز های کم وزیاد عصاره را )خوراکی( دریافت کردند، گروهی که STZ و دوز mg/kg 077 عصاره )به فرم خوراکی( را همزمان، به مدت 5 روز دریافت کردند. به منظور القاء دیابت نوع دو، تک دوز STZ ( mg/kg 057 ( به صورت داخل صفاقی تزریق شد. بعد از سه روز موش هایی که قندخون آن ها بیشتر از mg/dl 477 بود برای گروه های دیابتی انتخاب شدند؛ حیوانات دیابتیک به مدت 08 روز دوز های کم و زیاد عصاره را به صورت خوراکی و داخل صفاقی دریافت کردند و در نهایت حیوانات با تزریق داخل صفاقی کتامین و زایلازین بیهوش شدند و نمونه های سرمی جداسازی شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که عصاره هیدروالکلی درگروه های دیابتی دریافت کننده عصاره به صورت )خوراکی و داخل صفاقی( در دوز های کم ( mg/kg 077 ( و زیاد ( mg/kg 077 ( به صورت معنی داری باعث کاهش قند خون شد. دریافت عصاره به صورت در )خوراکی و داخل صفاقی( دوزهای کم و زیاد باعث کاهش وزن در موش های دیابتیک گردید. همچنین تست OGTT در گروه های دیابتیک دریافت کننده عصاره با دوز کم و زیاد به صورت تزریق )داخل صفاقی( کاهش معنی داری در تحمل به گلوکز خوراکی داشت و در گروه های دیابتیک دریافت کننده عصاره به صورت )خوراکی( در دوز کم و زیاد، تحمل به گلوکز خوراکی پس از دو ساعت کاهش معنی داری داشت. در تجویز هم زمان STZ و گاواژ عصاره با دوز ( mg/kg 077 (، کاهش معنی داری در میزان قند خون مشاهده شد. میزان MDA و انسولین سرمی در گروه های دیابتیک دریافت کننده عصاره در دوزهای کم و زیاد به صورت )خوراکی و داخل صفاقی(، به ترتیب کاهش و افزایش معنی داری مشاهده شد. نتیجه گیری: دریافت عصاره هیدروالکلی به صورت )خوراکی و داخل صفاقی( در دوزهای ) mg/kg 077 ( و ) mg/kg ،)077 کاهش معنی داری در میزان قند خون، تحمل به گلوکز خوراکی، MDA سرمی و افزایش معنی داری درمیزان انسولین سرمی داشت.