مقایسه تغییرات پارامترهای بیوشیمیایی بزاق و خون قبل از همودیالیز با بعد از آن در بیماران تحت همودیالیز

Abstract

مقدمه: یکی از روش های ارزیابی کفایت همودیالیز، بررسی اوره خون قبل و بعد از دیالیز می باشد و با توجه به اینکه اوره در بزاق نیز ترشح می شود, یافتن ارتباطی بین اوره خون و اوره بزاق قبل و بعد از دیالیز می تواند این بررسی را آسان تر کند. هدف از این مطالعه مقایسه تغییرات پارامترهای بیوشیمیایی بزاق و خون قبل از همودیالیز با بعد از آن در بیماران تحت همودیالیز می باشد. روش اجرا:در این مطالعه توصیفی- تحلیلی ۴۳ بیمار تحت درمان همودیالیز در بخش همودیالیز بیمارستان کودکان تبریز(بیماران بزرگسال) که واجد معیارهای ورود به مطالعه و فاقد معیارهای خروج بودند مورد بررسی قرار گرفتند و رضایت نامه آگاهانه از آنان گرفته شد. خون وریدی از کاتتر بلافاصله قبل از شروع همودیالیز و بعد از اتمام آن گرفته شد. بزاق تام غیر تحریکی به روش spitting به مدت ۵ دقیقه قبل وبلافاصله بعد از همودیالیز در لوله های استریل جمع آوری شد و نمونه ها سریعا برای اندازه گیری اوره، کراتینین، پتاسیم، کلسیم و فسفر به آزمایشگاه فرستاده شد. آنالیز داده ها به روش های کوواریانس , ANCOVA تی زوجی و ویلکاکسون با استفاده از نرم افزار SPSS 17 انجام شده و سطح معنی داری ۰۵/۰> P در نظر گرفته شد. نتایج: میزان اوره ، کراتینین ، پتاسیم و فسفر در خون بعد از دیالیز در مقایسه با سطح خونی آن ها قبل از دیالیز به طور معنی داری کاهش نشان داد(۰۰۱/۰> P). در بزاق میزان اوره ، کراتینین و پتاسیم بعد از دیالیز کاهش معنی دار داشتند (۰۰۱/۰> P) . ولی کاهش کلسیم و فسفر معنی دار نبود.بین میزان کاهش اوره در خون و بزاق بعد از دیالیز همبستگی مثبت معنی داری مشاهده شد(۵۲۵/۰r =). نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه حاضر می توان نتیجه گرفت که اوره بزاق تغییرات اوره خون را به خوبی منعکس می کند ولی بین تغییرات سایر پارامتر ها در خون و بزاق ارتباط معنی داری به دست نیامد. بنابراین برای استفاده از بزاق به جای خون در ارزیابی بیماران تحت همودیالیز مطالعات بیشتری مورد نیاز است.