تاثیر بکارگیری پروفایل خطی و پلکانی سدیم - الترافیلتراسیون برکفایت همودیالیز در بیماران نارسایی مزمن کلیه تحت همودیالیز:یک مطالعه کارآزمایی بالینی یک سو کور

Abstract

چکیده: زمینه و هدف: بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه که تحت همودیالیز می باشند نیازمند دریافت دیالیز، با کفایت می باشند. عدم کفایت باعث افزایش عوارض بیماری مزمن و حتی بستری های مکرر و بالا رفتن هزینه های درمانی می شود، به طوری که تاثیر دیالیز کافی بر روی پیش اگهی این بیماران ثابت شده است. باتوجه به این که بهبود کفایت دیالیز یکی از اهداف مراقبت های پرستاری در این بیماران می باشد مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسه ای تاثیر بکارگیری پروفایل خطی و پلکانی سدیم–الترافیلتراسیون برکفایت همودیالیز در این بیماران انجام شد. روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه کارآزمایی بالینی از نوع یک سوکور می باشدکه به صورت متقاطع انجام گرفت. سی و دو نفر از دو مرکز درمانی استان آذربایجان شرقی طبق معیارهای ورود بر اساس نمونه گیری در دسترس انتخاب و وارد مطالعه شدند. بیماران به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند و هریک از بیماران سه جلسه به روش روتین( غلظت ثابت سدیم در طول دیالیز و عدم تغییر اولترافیلتراسیون) و سه جلسه به روش پروفایل 1 سدیم و الترافیلتراسیون (خطی) و سه جلسه به روش پروفایل 3 سدیم و الترافیلتراسیون (پلکانی)تحت همودیالیز قرار گرفتند( جمعا 9 جلسه) و دوره های درمان در گروه یک به ترتیب روتین، خطی و پلکانی و در گروه دوم برعکس بود. در پایان هر روش همودیالیز از بیماران نمونه خون جهت بررسی اوره و کراتینین اخذ شد و از KTV جهت بررسی کفایت دیالیز استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS- 13 و آزمون آماری GEE بادر نظر گرفتن توزیع نرمال و تابع پیوند همانی و ساختار همبستگی Exchangeable استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش که در دو گروه انجام گرفت در هر گروه 144 جلسه همودیالیز انجام گرفت و در مجموع نتایج 288 جلسه همودیالیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون آماری GEE نشان داد که در بررسی اثرگروه و دوره و روش در مورد شاخص KT/V اثر گروه معنی دار نیست ولی اثر دوره و روش درمانی معنی دار است. بین میانگین کفایت دیالیز(KT/V) در سه روش درمانی اختلاف معنی داری وجود دارد، به طور متوسط میانگین نمره کفایت دیالیز در روش پلکانی نسبت به روش روتین 14/0بیشتر است و در روش خطی نسبت به روش روتین 21/0 بیشتر است. متوسط نمره KT/V در روش پلکانی 24/1 و در روش خطی 31/1 و در روش روتین 10/1 بود.

نتیجه گیری: استفاده از پروفایل های سدیم و الترافیلتراسیون( هم نوع خطی و پلکانی) نسبت به روش روتین همودیالیز در میزان نمره کفایت دیالیز موثر می باشند ولی برتری خاصی بین دو نوع پروفایل وجود ندارد بکارگیری همزمان پروفایل های سدیم و الترافیلتراسیون در ثبات همودینامیکی بیماران نیز موثر است بنابراین برای بالا بردن کفایت دیالیز و جلوگیری از عوارض، استفاده از پروفایل های سدیم و الترافیلتراسیون با انتخاب سدیم در محدوده تقریبی بدن نسبت به روش روتین در حداکثر جلسات ماهانه بیمار پیشنهاد می شود.