تهیه تمپلیت سفالومتری نسبتی استاندارد برای بالغین نرمال بر پایه موقعیت طبیعی تخمینی سر (NHO)

Abstract

مقدمه: سفالومتريهاي باليني يك بخش رايج از پروسه تشخيص در ارتودنسي مي‌باشد. آنالیزهای سفالومتری که بر اساس رفرنسهاي خارج جمجمه‌اي به روش NHP انجام میگیرند تناقض بين يافته‌هاي كلينيكي و نتايج سفالومتري را که از رفرنسهای داخل جمجمه ای نظیر S-N وFH ایجاد میگردد به حداقل مي‌رسانند. موقعیت طبیعی سر براساس تخمین (NHO) بعنوان یک جایگزین مناسب از نظر دقت و تکرار پذیری برای موقعیت طبیعی سر به روش ثبتی (NHP) مطرح میباشد که مشکلات تکنیکی و خطاهای فیزیولوژیک روش NHP را ندارد. به طور متـداول, آناليزهاي سفالومتري به صورت خطي, زاويه‌اي و يا به صورت كمــاني انــجام مي‌گيــرند. روش ديگر براي انجام آناليز سفالومتري, روش دستي استفاده از تمپليت مي‌باشد. تمپليت سفالومتري عبارت است از يك شكل گرافيكي كه از اندازه‌هاي طبيعي افراد نرمال تهيه شده لذا با همان دقت آناليزهاي سفــالومتري معمولي و با سرعت بيشتر و با مشاهده مستقيم محل ناهنجاري را براي مشاهده‌گر مشــخص مي‌كند. اين تحقيــق با هدف تهيه تمپليت نسبتی (proportional) در بالغین كه استفاده از مزاياي مـوقعيـت طبيعي سـر بصورت تخمینی و خطوط رفرنس خارج جمجمه‌اي را بر پایه روش NHO امكان‌پذير سازد انجـام گرفت. مواد و روش ها: .سفالوگرام و فتوگرافی های نیمرخ از پرونده 66 بیمار بالغ ( 33 مرد و 33 زن ) که دارای صورت متناسب و اکلوژن نرمال بودند مورد بررسی قرار گرفتند، ابتدا بر روی فتوگرافیهای بیمار، موقعیت طبیعی سر از راه تخمین تعیین شده و سپس این موقعیت با استفاده از اندازه های زوایای بین خط عمودی و خطوط E-Line و N-Line به سفالوگرام انتقال یافت. در مرحله بعد بر روی سفالوگرامها، از نقطه N (بعنوان مبداء مختصات) خطوط عمودی و افقی حقیقی بر پایه NHO ترسیم گردید که بعنوان محورهای مختصات در نظر گرفته شد و طول و عرض جغرافیائی لندمارکهای نسج سخت و نرم به کمک کامپیوتر تعیین گردید و نهایتا از روی میانگین داده ها، نیمرخ استاندارد ترسیم و به پلاستیک شفاف منتقل و تمپلیت به تفکیک جنس و در پنج اندازه مختلف تهیه شد. از نرم افزار SPSS17 برای انجام آمار توصیفی و آزمون Independent T-test برای مقایسه اندازه مقادیر بین دو جنس استفاده گردید. برای دقت انتقال موقعیت تخمینی از تصویر فتوگرافی به به لاترال سفالوگرام از ظریب توافقی ICC استفاده شد و جهت اندازه گیری میزان دقت موقعیت تخمینی سر بین مشاهده گرها تست Wilcoxon انجام شد. سطح معنی دار آماری، P<0.05 در نظر گرفته شد. یافته ها: میزان ظریب توافق ICC در دقت انتقال موقعیت تخمینی از تصویر فتوگرافی به رادیوگرافی، بالای 90% بدست آمد. در تعیین دقت موقعیت تخمینی سر بین مشاهده گرها بر اساس تست Wilcoxon، اختلاف آماری بین دو مشاهد گر اول و دوم( هردو متخصص ارتدنسی) معنی دار نبود (P>0.05) اما بین این مشاهده گران و مشاهده گر سوم (دانشجوی عمومی سال آخر) معنی دار بود. ( P=0.034 و P=0.007 ( در مقايسه بين تمپليت گروه مذكر و مؤنث كه با انطباق آنها در نقطه Nasion و خط افقي حقيقي انجام گرفت نتايج نشان داد اندازه‌هاي خطي در گروه مذكر نسبت به گروه مؤنث بزرگتر، چانه و پيشاني برجسته‌تر و زاويه نازوليبال کوچکتراست.(P<0.05) نتیجه گیری: استفاده از تمپليت سفالومتری بر پایه NHO بعنوان یک ابزار تشخیصی مفید میباشد که موجب بالا رفتن سرعت و دقت آناليز در درمانهای ارتدنسی می شود.