بررسی علل عدم جستجوی درمان بی اختیاری ادراری در سالمندان ساکن روستاهای شهرستان تبریز در سال ۱۳۹۶

Abstract

مقدمه: جمعيت سالمندان روز به روز در حال افزايش است و توجه به وضعيت اين گروه سني براي ارتقاء سلامت آنان و پيشگيري از بيماريها و مشکلات سالمندی ضروري به نظر مي رسد. یک نمونه از این مشکلات بی اختیاری ادراری می باشد.. بی اختیاری ادرار, شکایت داشتن از هرگونه نشت غیر ارادی ادرار میباشد. این شکایت یکی از شایعترین مشکلات سالمندان است که بر روند زندگی آنها تاثیر ناخوشایند ی داشته, و تمامی فعالیتهای فردی و اجتماعی را متاثر می نماید. بی‌اختیاری ادراری یک ناتوانی جسمی است که با انزوای اجتماعی همراه بوده و به اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس منجر می‌شود. و جنبه‌های گوناگون اجتماعی، روحی، شغلی، خانوادگی، جسمی و جنسی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و همچنین توانایی فرد را در لذت بردن از فعالیت‌های روزانه، روابط اجتماعی، مسافرت و روابط شخصی محدودمیکند. با توجه به عدم تمایل سالمندان در درمان ، بر آن شديم تا در قدم اول، علل عدم درمان بی اختیاری ادراری را در سالمندان روستاهای تبریز را مورد بررسی قرار دهیم. روش کار:این پژوهش یک مطالعه توصیفی – تحلیلی است که بر روی زنان و مردان سالمند بالای ۶۰ سال (۲۰۰n=) ساکن روستاهای شهرستان تبریز صورت گرفت. روش نمونه گیری بصورت تعیین تعداد روستاهای شهرستان تبریز انجام شد ؛ سپس تعداد سالمندان (زن – مرد) که دچار بی اختیاری ادراری بودند ؛ مشخص گردید . در مرحله بعد سالمندانی که تحت درمان بوده یا نبوده اند مشخص گردیدند. ابزار جمع آوري داده ها شامل: پرسشنامه استاندارد فارسی International Consultation on Incontinence Questionnaire (ICIQ) برای تعیین بی اختیاری ادراری ، انواع و علل بی اختیاری ادراری استفاده می شود و از ثبات داخلی – اعتبار و پایایی خوبی برخوردار است. پرسشنامه (استاندارد) سنجش کیفیت زندگی و اثرات بی اختیاری ادراری در بیماران (THE KING’S HEALTH QUESTIONNAIRE).شامل ۸موضوع در ابعاد سلامت عمومی- محدودیت نقش – محدودیت اجتماعی – روابط فردی – عوامل عاطفی –خواب و انرژی –واثرات بی اختیاری ادراری برسلامت می باشد. پرسشنامه ۹ ایتمی (انگلیسی) آگاهی از بی اختیاری ادراری و علل عدم جستجوی درمان در بیماران مبتلا به بی اختیاری ادراری. یافته ها: از تعداد ۲۰۰سالمند، مبتلا به بی اختیاری ادراری ساکن روستاهای شهرستان تبریز، ۱۴۴ نفرزن(۷۲درصد) و ۵۶ نفر مرد(۲۸درصد)مورد پژوهش قرارگرفتند، که این عارضه در زنان، متأهل: بیسواد: خانه دار و در مردان(متأهل- بیسواد- دامدار) بیشتر دیده می شود.عواملی مانند افزایش وزن و مدت ابتلاء به بی اختیاری از عوامل تشدید کننده هستند. ابتلاء به بیماری هایی مانند ( فشارخون- دیابت- پروستات- قلبی عروقی- آرتروز- پرولاپس رحم- اختلالات روانی)p<0/001 و خجالت از پزشک و خانوادهp<0/001در بروز و عدم درمان این بیماری دخالت دارند.بی اختیاری ادراری روی روابط فردی و احساسات تأثیر دارد.(p<0/001). شایعترین نوع بی اختیاری ادراری، نوع استرسی(p<0/001) و شایعترین عارضه بی اختیاری ادراری در سالمندان، درد مثانه و عفونت ناشی از تکرر ادرار(p<0/001) می باشد. در این پژوهش ارتباط، عوامل فردی و زمینه ای- وضعیت تأهل- وضعیت سواد- شغل- نحوه زایمان و ابتلاء به بیماریها با آگاهی از انواع و درمان بی اختیاری ادراری بررسی گردید. نتیجه گیری: طی تحقیق بعمل آمده در این پایان نامه که از سالمندان ساکن در روستاهای تبریز بعمل آمد در کل درصد بی اختیاری در زنان و مردان متاهل بیشتر از مجرد بود درزنان خانه دار و قالیباف و بیسواد و مردان دامدار و کشاورز و بیسواد درصد بالا بود. از نظر بیماری بیشتر در بیماری فشارخون و دیابت و پروستات وجود داشت. در زنان ؛ تعداد زایمان- تعداد فرزند و زایمان طبیعی نقش عمده داشت. ارائه دهندگان خدمات بهداشتی (بهورزان) باید توجه بیشتری به آموزش سالمندان در پیشگیری از آن داشته باشند.