بررسي اثر ضد قارچي گیاهان مسواک، نعناع و بومادران علیه گونه های کاندیدا ایزوله شده از بیماران با تشخیص دنچر استوماتیت مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکي دانشگاه علوم پزشکي تبریز

Abstract

عفونت های قارچی از جمله بیماری های شایع دهانی می باشد. جهت درمان این عفونت ها امروزه داروهای ضد قارچی با فرمولاسیون های متفاوت توسعه یافته اند. با توجه به عوارض و مشکلات حاصل از داروهای متداول، محققـين بـه دنبـال دسـتيابي بـه داروهـاي مـؤثر و فاقـد عوارض جانبي براي درمان اين بيمـاري مـي باشـند كه در اين راستا توجه ويژه‌ای به گياهان دارويي شده است. هدف از انجام این مطالعه بررسي اثر ضد قارچي گیاهان مسواک، نعناع و بومادران علیه گونه‌های کاندیدا ایزوله شده از بیماران با تشخیص دنچر استوماتیت مراجعه کننده می‌باشد. مواد و روش کار: در این مطالعه‌ی مقطعی از افراد مراجعه کننده به دانشکده دندان پزشکی تبریز در بازه زمانی یکسال که توسط متخصص بیماری‌های دهان معاینه شده و تشخیص دنچر استوماتیت دریافت کرده اند نمونه کشت میکروبی با سواب استریل گرفته شد. نمونه‌های گرفته شده با سواب استریل به محیط کشت TSB (Tryptic Soy Broth) استریل وارد شده و به سرعت به آزمایشگاه کنترل میکروبی دانشکده داروسازی منتقل شد. ایزوله‌های به دست آمده در محیط کشت TSB رشد داده شده و اینوکلوم استاندارد جهت تست تعیین حساسیت با آزمایش تعیین MIC عصاره و اسانس گیاهان مورد نظر استفاده گردید. در پایان MIC عصاره و اسانس گیاهان مورد نظر با MIC نیستاتین و متانول حاصل از نمونه‌ها مقایسه گردید. داده‌های حاصل از مطالعه با استفاده از نرم افزار آماری SPSS17 مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. در این مطالعه P کمتر از05/0 معنی دار تلقی شد. یافته ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بین میانگین متغیر MICدر گروه نیستاتین با گروه عصاره مسواک و گروه نیستاتین با گروه اسانس بومادران تفاوت معنی دار آماری وجود نداشت (05/0 (P-value>. بین میانگین متغیر MICدر گروه نیستاتین با میانگین آن در هر دو گروه اسانس نعنا و عصاره بومادران تحت بررسی تفاوت معنی دار آماری وجود داشت و میانگین متغیر MIC در گروه نیستاتین کمتر از هر دو گروه مذکور بود (05/0P- value <). بین میانگین متغیر MICدر گروه اسانس نعنا با میانگین آن در گروه عصاره بومادران تفاوت معنی دار آماری وجود داشت و میانگین متغیر MIC در گروه اسانس نعنا کمتر از گروه عصاره بومادران بود (05/0P- value <). بین میانگین متغیر MICدر گروه اسانس بومادران با میانگین آن در گروه عصاره بومادران تفاوت معنی دار آماری وجود داشت و میانگین متغیر MIC در گروه اسانس بومادران کمتر از گروه عصاره بومادران بود (05/0P- value <). نتایج: بین اسانس بومادران و نیستاتین، و همچنین بین عصاره مسواک و نیستاتین تفاوت معنی دار آماری از لحاظ اثر بر کاندیدا آلبیکنس وجود نداشت ولی بین اسانس نعنا و نیستاتین، و همچنین عصاره بومادران و نیستاتین تفاوت معنی دار آماری از لحاظ اثر بر کاندیدا آلبیکنز وجود داشته و هر دو دارای اثر ضد قارچی کمتری نسبت به نیستاتین بودند. همچنین در غلظتی مشابه، استفاده از اسانس بومادران نسبت به عصاره‌ی آن ارجح است. با توجه به موثر بودن نیستاتین بر مهار کاندیدا آلبیکنس، می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از عصاره مسواک و اسانس بومادران جهت مهار رشد قارچ مورد مطالعه و جلوگیری از دنچر استوماتیت موجه به نظر می‌رسد. همچنین با توجه به مزایای عصاره و اسانس‌های گیاهی از جمله عوارض کمتر، عدم ایجاد مقاومت، طعم مطبوع تر و استفاده راحتتر برای بیماران، عصاره و اسانس گیاهان مورد مطالعه در غلظت بالاتر می‌توانند اثری تقریبا معادل با نیستاتین داشته باشد.