استدلال اخلاقی پرستاران و ارتباط آن با کیفیت مراقبت از دیدگاه بیماران در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز، سال 1395

Abstract

چکیده: مقدمه: اخلاق حرفه ای و به تبع آن استدلال اخلاقی از عوامل مهم و حساس و موثر برعملکرد حرفه‌ای پرستاران، کیفیت مراقبت آنان و سلامتی بیماران است. شواهد نشان می‌دهد که چالش‌های مربوط به مسایل اخلاقی در عملکرد پرستاری، بر کیفیت مراقبت پرستاری تأثیر می‌گذارد. با توجه به نتایج مختلف مطالعات در زمینه ارتباط اخلاق و استدلال اخلاقی، پژوهش حاضر با هدف تعیین استدلال اخلاقی پرستاران و ارتباط آن با کیفیت مراقبت از دیدگاه بیماران در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام گرفت. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی با رویکرد توصیفی تحلیلی می‌باشد که بر روی 180 نفر از پرستاران شاغل و180بیمار بستری در بخش‌های داخلی مراکز درمانی– آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1395 به روش نمونه گیری سرشماری در پرستاران و به روش تصادفی ساده در بیماران انجام گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه مشخصات فردی- اجتماعی پرستاران، پرسشنامه آزمون معضلات پرستاری (NDT)Nursing Dilemma Test و پرسشنامه کیفیت مراقبت (QUALPAC) Quality Patient Care Scaleبود. تجزیه وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 21 و آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک طرفه، تی تست و همبستگی پیرسون صورت گرفت. یافته های پژوهش: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین نمره استدلال اخلاقی پرستاران در بخش‌های داخلی (1/6±07/45) از دامنه (66-18) و در سطح متوسط بود. تنها 5/37% از پرستاران در سطح پس عرفی، 08/35% در سطح عرفی و 42/27% در سطح پیش عرفی قرار داشتند. هم چنین سطح استدلال اخلاقی پرستاران با نوع شیفت کاری (047/0 p=) از نظر آماری ارتباط معنی داری داشت و با متغیرهایی چون سن، جنس و سابقه کاری آنان ارتباط معنی داری نداشت (05/0p˃). در این مطالعه میانگین نمره و انحراف معیارکیفیت مراقبت پرستاری81/14±71/91 بود.22/42 درصد از بیماران، کیفیت مراقبت‌های پرستاری را در بعد روانی اجتماعی و 33/43 درصد در بعد ارتباطی، مطلوب ارزیابی کردند. . درکل، بین کیفیت مراقبت از دید بیماران و استدلال اخلاقی پرستاران رابطه معنی داری وجود نداشت(05/0˃p). نتیجه گیری: با توجه به توانایی متوسط پرستاران در استدلال اخلاقی در این مطالعه، لازم است برنامه ریزی و اتخاذ راهبردهای مناسب از جمله آموزش اخلاق حرفهای به منظور افزایش حساسیت اخلاقی، توانایی استدلال اخلاقی و تصمیمگیری صحیح در پرستاران در هنگام مواجهه با موضوعات اخلاقی، انجام گیرد. باتوجه به نتایج و اهمیت استدلال اخلاقی در پرستاران در مواجه با معضلات اخلاقی و ارائه مراقبت مطلوب به بیماران، شناسايي دقيق‌تر عوامل باليني تأثيرگذار بر تصميم‌گيري اخلاقي و بهسازي محيط‌هاي باليني می‌تواند به برنامه ريزي دقيق و طولاني مدت و فرهنگ سازي در این زمینه کمک کند. همچنین با توجه به ارتباط نوع شیفت و محل خدمت پرستاران با سطح استدلال اخلاقی آنان لازم است مدیران و مسئولین نظام بهداشتی درمانی راهکارها و برنامه‌های مدیریتی خاصی را در مورد تعدیل شیفت کاری و بهبود جو سازمانی اتخاذ کنند.