مقایسه رفتارهای بهداشتی و فعالیت جنسی در زنان مبتلا و غیرمبتلا به بیماری آندومتریوزیس: یک مطالعه مورد-شاهدی

Abstract

چکیده: مقدمه: شیوع آندومتریوزیس در جمعیت عمومی حدود 10-7% تخمین زده شده است. بنظر می رسد فعالیت جنسی منجر به ارگاسم در طی خونریزی قاعدگی و برخی رفتارهای بهداشتی باعث افزایش برگشت عقب گرد خون قاعدگی و انتقال بافت آندومتریال به محل های نابجا و در نتیجه افزایش احتمال ابتلا به آندومتریوزیس شود. عوامل خطر متعددی در ابتلا به این بیماری مطرح است. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط رفتارهای بهداشتی و فعالیت جنسی در دوران خونریزی قاعدگی با ابتلا به بیماری آندومتریوزیس انجام گرفت. مواد و روش: این مطالعه مورد-شاهدی بر روی 555 زن مراجعه کننده به بیمارستان آموزشی-درمانی الزهرا در سال 1396 انجام گرفت. افراد گروه مورد، 185زن سنین باروری مبتلا به آندومتریوزیس، که دارای پرونده پزشکی با تشخیص هیستولوژیکی آندومتریوزیس در این مرکز بودند و افراد گروه شاهد 370 زن سنین باروری مراجعه کننده به همان مرکز جهت معاینه ژنیکولوژی معمول یا به علت مشکلات دیگر نظیر واژینیت بودند که متخصص زنان همکار طرح بر اساس نشانه ها و علایم، عدم ابتلا به بیماری آندومتریوزیس در آنها را تائید نمودند. افراد گروه مورد و شاهد بر اساس متغیر سن همسان سازی شدند. داده ها بوسیله پرسشنامه محقق ساخته بر اساس متون تخصصی جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، در تحلیل تک متغیره از آزمون مجذور کای و در تحلیل چند متغیره، از رگرسیون لجستیک شرطی (Logistic Conditional ) برای کنترل متغیرهای مخدوشگر استفاده شد. یافته ها: بر اساس رگرسيون لجستيک چند متغيره، بین دو گروه مورد و شاهد از نظر رفتارهاي بهداشتي در دوران خونریزی قاعدگي تفاوت آماری معنی داری وجود داشت. استفاده از حمام گرم [001/0> P ؛(30/10 تا 22/2) 78/4 [OR (95% CI) = و انجام شستشوی واژن [022/0 = P ؛(22/39 تا 32/1) 20/7[OR (95% CI) = در دوران خونریزی قاعدگي شانس ابتلا به آندومتریوزیس را حدود 5 و 7 برابر افزایش داد. علاوه بر این، شانس ابتلا به آندومتریوزیس در زنانی که در دوران خونریزی قاعدگی از دستمال پارچه ای استفاده می کردند، حدود دو برابر بیشتر از افرادی بود که از دستمال پار ای استفاده نمی کردند [017/0 = P ؛(44/3 تا 12/1) 97/1 [OR (95% CI) =. بین دو گروه مورد و شاهد از نظر انجام فعالیت جنسی در دوران خونریزی قاعدگی تفاوت آماری معنی داری وجود داشت، فعالیت جنسی واژینال منجر به ارگاسم در دوران خونریزی قاعدگی [001/0>P ؛(66/12 تا 16/2) 23/5[OR (95% CI) = و فعالیت جنسی بدون دخول در واژن منجر به ارگاسم در دوران خونریزی قاعدگی [010/0P = ؛(55/6 تا 28/1) 90/2 [OR (95% CI) = شانس ابتلا به آندومتریوزیس را حدود پنج برابر و سه برابر افزایش داد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، بین استفاده از حمام گرم و انجام شستشوی واژن و استفاده از دستمال پارچه ای در دوران خونریزی قاعدگی با ابتلا به آندومتریوزیس و نیز بین انجام فعالیت جنسی واژینال یا فعالیت جنسی بدون دخول در واژن منجر به ارگاسم در دوران خونریزی قاعدگی با ابتلا به آندومتریوزیس ارتباط وجود داشت. لذا شناسایی این عوامل خطر می تواند به پیشگیری از ابتلا و درمان زودهنگام آندومتریوزیس و در نتیجه پیشگیری از بروز عوارض ناشی از آن کمک کند.