بررسی ارتباط بین ارزیابی های عینی و ذهنی عوامل ارگونومی محیطی در صنایع بسته بندی

Abstract

مقدمه: ارگونومی محیطی بخشی از علم ارگونومی است که به تأثیر عوامل فیزیکی محیط کار نظیر گرما، سرما، صدا و روشنایی بر روی سلامت، آسایش، راحتی و عملکرد افراد در محیط کار می¬پردازد. مطالعات آزمایشگاهی و میدانی مختلف نشان داده اند که عوامل فیزیکی در محیط کار می‎تواند تأثیر قابل ملاحظه ای بر سلامت، عملکرد و رضایت کارگران و در نتیجه بهره¬وری آنها داشته باشد. هدف: هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین ارزیابی‎های عینی و ذهنی فاکتورهای ارگونومی محیطی در 3 کارخانه متعلق به صنعت بسته بندی در شهرستان ساوه می‎باشد. روش کار و مواد: ارزیابی‎های عینی صدا به روش دوزیمتری، روشنایی از طریق اندازه‎گیری شدت روشنایی و گرما با استفاده از شاخص دمای تر گویسان در محیط کار و طبق استانداردهای موجود انجام شد. ارزیابی‎های ذهنی در مورد عوامل محیطی فوق و همچنین اثر آنها بر رضایت، عملکرد، ایمنی و سلامت افراد نیز با استفاده از یک پرسشنامه خود ساخته انجام شد. در نهایت ارتباط بین ارزیابی‎های های عینی و ذهنی از طریق روش‎های آماری توصیفی و تحلیلی بررسی شد. یافته‎ها: میزان صدا، روشنایی و گرما در 41.5٪ ، 46.9٪ و 55.5٪ از ایستگاه‎های کار مطابق با استاندارد نبود. رضایت از صدا، نور و گرما در محیط کار به ترتیب برابر با 35.7٪ ، 28.5٪ و 8.6٪ بود. عوارض ناشی از صدا شامل مشکلات جسمی، مشکلات روانی و کاهش شنوایی توسط 22.6٪، 22٪ و 18.8٪ از کارکنان، گزارش گردید. عوارض ناشی از شرایط روشنایی بر عملکرد شغلی، تغییر وضعیت برای مشاهده بهتر محل کار و خستگی چشم توسط 64٪ ، 33٪ و 31٪ از کارکنان، گزارش شد. کاهش عملکرد شغلی در اثر سر و صدا، نور و گرما در محیط کار را 50.4٪ ، 64٪ و 46.1٪ از پرسنل گزارش کردند. تاثیر سر و صدا، نور و شرایط حرارت بر ایمنی در محیط کار 10.2٪ ، 5.4٪ و 13.2٪ گزارش شد. نتایج بیانگر یک توافق نسبتا خوب بین اندازه‎گیری های عینی صدا، روشنایی و گرما و ادراک کارکنان از این عوامل محیطی بود. نتیجه‎گیری: با توجه به یافته‎های این مطالعه پیشنهاد میگردد که اندازه‎گیری ذهنی عوامل ارگونومی محیطی به عنوان مکمل ارزیابی عینی از این عوامل در نظر گرفته شوند تا به درک عمیق‎تری از این عوامل در محیطهای کاری دست یافت و محیط کار بهتری را از نظر رضایت، عملکرد، سلامت و ایمنی برای افراد فراهم نمود.