تاثیر ماساژ سر- گردن و دست بر سردرد پس از بی حسی نخاعی در عمل سزارین: یک کار آزمایی بالینی تصادفی کنترل شده

Abstract

چکیده: مقدمه: سزارین به عنوان یک روش حفظ کننده ی زندگی برای مادر و نوزاد معرفی شده و بی حسی نخاعی به رایج ترین روش بیهوشی در جراحی سزارین تبدیل شده است. میزان بروز سردرد پس از بی حسی نخاعی در گزارشات مختلف با اعداد متفاوتی از 1/0 درصد الی 36 درصد گزارش شده است. سردرد های پس از بی حسی نخاعی برای مادران استرس زا بوده و مانع از مراقبت مطلوب مادر از نوزاد و شیردهی می شود. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر ماساژ سر- گردن ودست بر شدت سردرد پس از بی حسی اسپاینال در زنان تحت عمل جراحی سزارین انجام شد. مواد و روش: پژوهش حاضر یک مطالعه ی کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده می باشد که در آن تعداد 60 بیمار تحت عمل جراحی سزارین مراجعه كننده بهمركز آموزشی درمانی الزهرای تبریز بطور تصادفی در دو گروه مداخله (گروه ماساژدرمانی بر روی نقاط فشاری صورت- گردن و گروه ماساژدرمانی بر روی نقاط فشاری دست ها) و گروه کنترل اختصاص داده شد. در گروه اول و دوم ماساژ 3 بار در روز به مدت 15 دقیقه طی 2 روز متوالی بر روی نقاط فشاری سر و گردن انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش فرم مشخصات دموگرافیك، مقیاس دیداری (VAS) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی از آزمون آماری Repeated Measures ANOVA برای مقایسه داده های تکراری (میانگین شدت درد) در هر یک از گروهها و از آزمون ANOVA برای مقایسه میانگین شدت درد در سه گروه (مقایسه های بین گروهی) استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم ‌افزار 22/SPSS در سطح معنی داری( 05/0) انجام شد. نتایج: نتایج مطالعه نشان داد میانگین شدت سردرد در گروه کنترل نسبت به گروه ماساژ سر- گردن و گروه ماساژ دست بیشتربوده و در مقایسه بین گروه های مداخله گروه ماساژ سر- گردن به طور معنی داری شدت سردرد کمتری نسبت به گروه ماساژ دست و گروه کنترل داشته است.بحث و نتیجه گیری: از یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت ماساژدرمانی بر شدت سردرد ناشی از بیحسی نخاعی درزنان تحت عمل جراحی سزارین موثر می باشد که با توجه به نتایج، تاثیر ماساژ سر و گردن بیشتر از ماساژ دست می باشد.