تاثیر دو روش آموزشی پیامک تلفنی و چهره به چهره بر میزان آگاهی و کیفیت زندگی بیماران تحت همودیالیز: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده

Abstract

چکیده: زمینه و اهداف: بروز بیماری نارسایی كلیوی و انجام روشهای درمانی، ازجمله همودیالیز، منجر به تغییر در شیوه زندگی، وضعیت سلامت فرد و کیفیت زندگی افراد می گردد. مطالعات نشان داده اند كه كیفیت زندگی در بیماران تحت درمان با دیالیز، در مقایسه با افراد عادی جامعه پایینتر بوده و این بیماران برای بهبود شرایط زندگی خود، نیاز به آموزش دارند. با توجه به اینکه یکی از جنبه های مهم فعالیت پرستاری آموزش به مددجو می باشد، لذا این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر دو روش آموزشی پیامک تلفنی و چهره به چهره بر میزان آگاهی و کیفیت زندگی بیماران تحت همودیالیز در مرکز آموزشی درمانی سینا وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام گرفت. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه تجربی از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی شده می باشد که بر روی 60 نفر ازبیماران تحت همودیالیز در مرکز آموزشی درمانی سینا وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. بیماران با روش نمونه گیری تصادفی و بر اساس معیارهای ورود به مطالعه بررسی و انتخاب شدند. سپس حجم نمونه نهایی به طور تصادفی به 3 گروه 20 نفری شامل دو گروه آزمون و یک گروه کنترل تقسیم شدند. مشارکت کنندگان گروه آزمون به مدت یک ماه تحت آموزش فردی و گروهی قرارگرفتند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه مشخصات فردی اجتماعی،پرسشنامه سنجش آگاهی(CHeKS ) و کیفیت زندگی بیماران کلیوی (Kidney Disease Quality of Life) بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS ver. 22 تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، میانگین سنی مشارکت کنندگان67/10±65/41 سال بود. نتایج نشان داد که میزان آگاهی بیماران در میان سه گروه در ابتدای مطالعه تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند (646/0P=)، اما پس از مطالعه و آموزش به گروه های مداخله، میزان آگاهی گروه آموزش چهره به چهره و گروه آموزش پیامک تلفنی به میزان معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود (001/0P=). همچنین نتایج مابین کیفیت زندگی در بین سه گروه قبل از مداخله و بعد از مداخله تفاوت آماری معنی داری نشان نداد اما در مقایسه بین گروهی در گروه چهره به چهره تفاوت آماری معنی داری وجود داشت. (02/0=p).نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که آموزش تاثیر چشمگیری بر میزان آگاهی بیماران مبتلا به نارسایی کلیه نسبت به سلامت و مراقبت از خود دارد و موجب ارتقاء سطح بهبودی و امید به زندگی در آنها می گردد. بنابراین با استفاده از نتایج این پژوهش، مسئولین و مدیران سیستم بهداشتی کشور می توانند برنامه ها و راهکارهایی جهت آموزش و آگاهی بخشی به بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی و خانواده های آنان به مورد اجرا بگذارند تا بتوان از این طریق، سطح سلامت و کیفیت زندگی آنان را ارتقاء بخشید.