تاثیر آموزش مبتنی بر سبک زندگی به زنان و همسرانشان بر افسردگی و اضطراب دوران بارداری و پس از زایمان: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده

Abstract

چکیده: مقدمه: دوران بارداری وپساززایمان ومخصوصاً8-6هفته اول پسازآنیکدوره آسیب پذیرمهم برای ابتلابه اختلالات روانی می باشد. با توجه به عوارض اضطراب و افسردگی دوران بارداری و پس از زایمان، این مطالعه باهدف تعیین تاثیرآموزش مبتنی بر سبک زندگی برافسردگی واضطراب دوران بارداری وپساززایمان انجام گرفت. مواد و روش: اینکارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده برروی189زن باردار غیرافسرده باسواد با سن بارداری 28-24هفته انجام گرفت و پیگیری افراد تا 6 هفته پس از زایمان ادامه یافت. نمونه های حائزشرایط به روش بلوک بندی تصادفی سهمیه ای بر اساس تعداد زایمان به سه گروه،دریافت کننده آموزش مبتنی بر سبک زندگی به همراه آموزش به همسر(گروه اول مداخله)، دریافت کننده آموزش مبتنی بر سبک زندگی بدون آموزش به همسر (گروه دوم مداخله)و دریافت کننده مراقبت روتین (گروه کنترل) تخصیص داده شدند. پرسشنامه های افسردگی ادینبرگو اضطراب اشپیلبرگر قبل از مداخله، 8 هفته پس از مداخله و 6 هفته پس از زایمان توسط مشارکت کنندگان تکمیل شد. از آزمون ANCOVAبرای آنالیز داده ها استفاده شد. یافته ها: بین سه گروه از نظر مشخصات فردی- اجتماعی و نمره افسردگی و اضطراب قبل از مداخله تفاوت معنی دار آماری وجود نداشت (05/0<p). با تعدیل نمرات پایه، میانگین نمره افسردگی 8 هفته پس از مداخله در مقایسه با گروه کنترل در گروه اول مداخله[تفاوت تعدیل یافته= 7/4-؛ فاصله اطمینان 95%= 9/5- تا 4/3-] و گروه دوم مداخله[9/2-؛ 1/4- تا 6/1-] و همچنین در گروه اول مداخله در مقایسه با گروه دوم مداخله [9/1-؛ 0/3- تا 6/0-] کاهش معنی داری نشان داد.همچنین با تعدیل نمرات پایه میانگین نمره افسردگی 6 هفته پس از زایمان در مقایسه با گروه کنترلدر گروه اول مداخله[5/5-؛ 3/7- تا 6/3-]، گروه دوم مداخله[2/3-؛ 1/5- تا 3/1-] و همچنین در گروه اول مداخله در مقایسه با گروه دوم مداخله[2/2-؛ 1/4- تا 4/0-] کاهش معنی داری نشان داد. میانگین نمره اضطراب آشکار 8 هفته پس از زایمان در مقایسه با گروه کنترل در گروه اول مداخله[1/8-؛ 3/11- تا 9/4-]، گروه دوم مداخله[3/4-؛ 5/7- تا 1/1-] و همچنین در گروه اول مداخله در مقایسه با گروه دوم مداخله[7/3-؛ 9/6- تا 05/0-] کاهش معنی داری نشان داد.میانگین نمره اضطراب آشکار 6 هفته پس از زایمان در مقایسه با گروه کنترل در گروه اول مداخله [6/13-؛ 7/17- تا 5/9-]،گروه دوم مداخله[8/5-؛ 0/10- تا 7/1-] و همچنین در گروه اول مداخله در مقایسه با گروه دوم مداخله[8/7-، 9/11- تا 6/3-] کاهش معنی داری نشان داد. میانگین نمره اضطراب پنهان 8 هفته پس از مداخله در مقایسه با گروه کنترل در گروه اول مداخله [3/8-؛ 5/11- تا 0/5-]،گروه دوم مداخله [5/5-؛ 7/8- تا 3/2-] کاهش معنی داری نشان داد، ولی در گروه اول مداخله در مقایسه با گروه دوم مداخله، کاهش معنی داری از نظر نمره اضطراب پنهان دیده نشد[-2/7, -6/0 تا 0/4].میانگین نمره اضطراب پنهان 6 هفته پس از زایمان در مقایسه با گروه کنترل در گروه اول مداخله[6/12-؛ 7/16- تا 4/8-] و گروه دوم مداخله [9/4-؛ 0/9- تا 8/0-] و همچنین در گروه اول مداخله در مقایسه با گروه دوم مداخله[7/7- 8/11- تا 5/3-] کاهش معنی داری نشان داد. نتیجه گیری: این مطالعه تاثیر آموزش مبتنی بر سبک زندگی را بر کاهش اضطراب و افسردگی دوران بارداری و پس از زایمان نشان داد. با توجه به اینکه آموزش توام به مادر و همسر تأثیر بیشتری از آموزش به مادر به تنهایی داشت، لذا توصیه می شود که مردان در برنامه آموزشی ارائه شده برای زنان باردار مشارکت داشته باشند.