کیفیت خواب و ارتباط آن با کیفیت زندگی در بیماران تحت همودیالیز مراکز آموزشی درمانی تبریز و مراغه- 1391

Abstract

چکیده: مقدمه: علیرغم پیشرفتهای زیادی که در درمان بیماری نارسایی مزمن کلیه صورت گرفته است، کیفیت خواب بعنوان یک مشکل بزرگ در این گروه از بیماران به مخاطره افتاده است. شیوع بالای اختلالات خواب در بیماران همودیالیزی که با مشکلات جسمی، رفتاری و روانی همراه میباشد، همواره کیفیت زندگی این بیماران را تحت تاثیر قرار داده است. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین کیفیت خواب و کیفیت زندگی در بیماران همودیالیزی انجام شد. روش کار: این یک مطالعه توصیفی و همبستگی است که با شرکت 245 بیمار همودیالیزی در سال 1391 انجام گرفته است. بیماران از بخش همودیالیز 4 بیمارستان آموزشی تبریز و مراغه با روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. کیفیت خواب با پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ (Pittsborg Disease Quality Index=PSQI) و کیفیت زندگی با پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران کلیوی (Kidney Disease Quality of life-short Form=KDQOL-SF) اندازه گیری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای آماری ضریب همبستگی پیرسون، ANOVA-Independent Sample Tests با نرم افزار Spss13 استفاده شد. یافته ها: 83/3 از بیماران همودیالیزی کیفیت خواب ضعیف داشتند. میانگین نمره کل کیفیت خواب بیماران (global PSQI)، 10/45+- 4/54 و میانگین کیفیت زندگی ملی بیماران (global KDQOL-Short Form)،48/37+-11/91 ، بود. کیفیت زندگی پایین با کیفیت خواب ضعیف ارتباط آماری معناداری داشت. ابعاد مهم کیفیت زندگی شامل سلامت جسمی، علائم و مشکلات، تاثیر بیماری کلیه بر زندگی روزمره، بار بیماری کلیه، سلامت روان، حمایت اجتماعی، عملکرد جنسی، عملکرد شناختی، کیفیت تعاملات اجتماعی با نمره کل کیفیت خواب ارتباط معکوس و معنی دار داشت. با افزایش سن، کیفیت زندگی و خواب ضعیفتر میشد. زنان کیفیت خواب ضعیفتری داشتند. کیفیت خواب زندگی پایین با تحصیلات کم، خانه داری، بیکاری، درآمد پایین ارتباط آماری معناداری داشت. نتیجه گیری: کیفیت پایین خواب در بیماران همودیالیزی در افت کیفیت زندگی آنها تاثیر دارد. بنابراین باید برنامه های آموزشی، مشاوره ای، حمایتی جهت بهبود و ارتقای کیفیت خواب و زندگی بیماران خصوصا آنهایی که تحصیلات و درآمد پایین و سن بالا دارند، انجام گیرد.