تاثیر مشاوره با رویکرد معنویت بر استرس و اضطراب دوران بارداری و حین زایمان: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده

Abstract

چکیده: مقدمه: با توجه به شیوع قابل توجه و عواقب استرس و اضطراب طی حاملگی، مداخلاتی که بتوانند میزان استرس و اضطراب را در زنان باردار کنترل نمایند بسیار کمک کننده خواهند بود. در سال‌های اخیر معنویت به عنوان بعد دیگری از سلامت در زمینه‌های مختلف پزشکی کاربرد فراوان یافته است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مشاوره با رویکرد معنویت بر استرس و اضطراب بارداری و حین زایمان (پیامدهای اولیه)، افسردگی پس از زایمان، شاخص های آنتروپومتریک نوزاد و نوع زایمان (پیامد های ثانویه) انجام گرفت.مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده بر روی 112 زن باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهرستان مراغه در سال 1395 انجام گرفت. مشارکت کنندگان با روش بلوک بندی تصادفی به دو گروه مشاوره (56=n) و کنترل (56=n) تخصیص یافتند. گروه مداخله در طی 6 جلسه 60 دقیقه ای، هفته ای یک بار به صورت گروهی در جلسات مشاوره معنوی شرکت نمودند و گروه کنترل مراقبت های روتین دوران بارداری را دریافت نمودند. پرسش نامه های استرس درک شده و اضطراب اشپیل برگر در قبل از مداخله، چهار هفته پس از اتمام مداخله و حین زایمان و پرسشنامه افسردگی ادینبورگ در قبل از مداخله و 6 هفته پس از زایمان از طریق مصاحبه با مشارکت کنندگان توسط پژوهشگر تکمیل شد. شاخص های آنتروپومتریک نوزاد نیز از روی کارت پایش نوزاد ثبت شد و نوع زایمان هم با سوال از مادر در چک لیست مربوطه درج شد. از آزمون-های مجذور کای، تی مستقل و مدل خطی عمومی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: 55 نفر در گروه مشاوره و 56 نفر در گروه کنترل تا پایان مطالعه پیگیری و مورد آنالیز قرار گرفتند. دو گروه مشاوره و کنترل از نظر مشخصات فردی-اجتماعی و نمرات پایه استرس درک شده، اضطراب آشکار و پنهان و افسردگی همسان بودند. بر اساس آزمون ANCOVA و با کنترل نمره پایه در 4 هفته بعد از اتمام مداخله، میانگین نمره استرس درک شده (تفاوت میانگین: 4/3-؛ 95% فاصله اطمینان: 4/4- تا 3/2-؛ 001/0>p) و اضطراب آشکار (تفاوت میانگین: 1/2-؛ 95% فاصله اطمینان: 5/5- تا 6/3-؛ 001/0>p) به طور معنیداری در گروه مشاوره کمتر از گروه کنترل بود، اما از نظر میانگین نمره اضطراب پنهان در چهار هفته بعد از مداخله تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه مشاوره و کنترل وجود نداشت. بر اساس آزمون ANCOVA و با کنترل نمره پایه در حین زایمان، میانگین نمره اضطراب آشکار (تفاوت میانگین: 5/2-؛ 95% فاصله اطمینان: 7/0- تا 3/4-؛ 007/0=p) به طور معنیداری در گروه مشاوره کمتر از گروه کنترل بود، اما از نظر میانگین نمره اضطراب پنهان (640/0=P) و نمره استرس درک شده (097/0=p) در حین زایمان تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه مشاوره و کنترل وجود نداشت. میانگین نمره افسردگی پس از زایمان در گروه کنترل در مقایسه با گروه مداخله (تفاوت تعدیل یافته: 1/1؛ فاصله اطمینان 95%: 9/1 تا 3/0 ؛ 009/0=(p تفاوت معنی دار آماری نشان داد. میانگین قد و دور سر نوزادان در گروه مشاوره به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود (05/0>(p. فراوانی زایمان واژینال در گروه مداخله و کنترل تفاوت معنیدار آماری نداشت (215/0=p).نتیجه گیری: مشاوره معنوی میتواند باعث کنترل استرس درک شده و اضطراب آشکار زنان باردار گردد، بنابراین مشاوره معنوی به عنوان یک مداخله مکمل، اثربخش و غیرتهاجمی درکنترل مشکلات روانشناختی مادران باردار توصیه میشود.